İNTİFA HAKKI

a) Tanım ve Açıklama

İntifa hakkı, ona sahip olan kişinin (en çok) hayatı ile sınırlı olarak, başkasına ait bir taşınmazdan tamamıyla yararlanmak ve kullanmak hakkıdır.(MK. 794-822)

İntifa hakkı sınırlı bir ayni haktır. Şahsi irtifak hakları grubuna girer. Bu hak, sahibine hakkın konusu şey üzerinde tam yararlanma hakkı sağlar. Ancak bunun aksi sözleşmeyle kararlaştırılabilir (MK.794).

Taşınmazın mülkiyetini kuru (çıplak) mülkiyet ve intifa (yararlanım) hakkı olmak üzere ikiye ayırmak mümkündür.

b) İstenen Belgeler

1) İşleme konu taşınmaz mala ait, tapu senedi, yoksa taşınmaz malın ada ve parsel numarasını belirtir belge veya malikin sözlü beyanı,

2) Tarafların fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaport veya avukat kimliği ile vesikalık fotoğrafları, T.C. Kimlik ve vergi numarası,

3) İşlem taraflarında temsilci sıfatıyla katılan var ise, temsile ilişkin belge.

4) İntifa hakkı mahkeme kararı ile tesis edilecekse kesinleşmiş mahkeme kararı.

5) Kanuni intifa hakkı tesis edilecekse, sağ kalan eşin intifa hakkını seçtiğine dair veraset senedi,

Kurulması

Medeni Kanunun 795. maddesine göre, "İntifa hakkı ... taşınmazlarda tapu kütüğüne tescil ile kurulur.

...taşınmazlarda intifa hakkının kazanılması ve tescilinde, aksine düzenleme olmadıkça, mülkiyete ilişkin hükümler uygulanır..." hükmünü içermektedir.

Kuruluş şekillerine göre intifa hakkının üç çeşidi vardır;

-Sözleşmeyle kurulan intifa hakkı,

-Kanuni (yasal) intifa hakkı.

-Mahkeme kararıyla kurulan intifa hakkı,

İntifa Hakkında Süre ve Bedel

1) Süre: İntifa hakkı süreli veya hak sahibinin hayatı boyunca tanınabilir. Süresiz olarak tanınması halinde veya hak sahibinin hayatından daha uzun bir süre öngörülmüş olması halinde hakkın süresinin hak sahibinin hayatı ile sınırlı olduğu kabul edilir.

Tüzel kişilerde ise en çok yüz sene süre öngörülebilir. Öngörülen süreden önce tüzel kişiliğin sona ermesi (infisahı) halinde hak sona erer (MK.797).

2) Bedel: İntifa hakkı bedelli (ivazlı) veya bedelsiz (ivazsız) tanınabilir. Bedelli intifaya satış, bedelsiz intifaya bağış hükümleri uygulanır.

c) Resmi Senedin Yazım Örneği

BİR TARAFTAN: İbrahim YILDIZ : Ali oğlu, (Vergi No….)
DİĞER TARAFTAN: Gürsel Öcal DÖRTGÖZ : İbrahim oğlu (Vergi No….)
aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır.

Afyon ili Kurtuluş Mahallesi 150 ada 27 parsel sayılı 800 m2 miktarındaki bahçeli kargir apartmanın tamamı İbrahim YILDIZ adına kayıtlı iken;adı geçen malik bizzat hareketle bu taşınmazmalın kuru mülkiyetini üzerinde bırakarak intifa hakkını 5.000.000.000(BEŞMİLYAR)TL.sı bedel karşılığında,10 sene müddetle Gürsel Öcal DÖRTGÖZ'e tanıdığını,intifa hakkı bedelini nakten tamamen ve paşinen aldığını,intifa hakkı lehtarı Gürsel Öcal DÖRTGÖZ'de intifa hakkını yukarıda yazılı bulunan bedelle aynen kabul ettiğini ve adına tesçilini istediğini,bu taşınmazmalın bu güne kadar olan emlak vergilerinin ödenmesinden taraflarının müteselsilen sorumlu olduklarını,taraflarca devir ve temlik için gösterilen değerin bu taşınmazmalın emlak vergisi değerine yeniden değerlendirme oranı uygulanmak suretiyle bulunacak değerden düşük olmadığını, aksi halde aradaki fark için ödenmesi gereken harçların V.U.K. gereğince taraflarından cezalı olarak tahsil edilmesini kabul ettiklerini birlikte ifade ve beyan ettiler.

d) Tapuya Tescil Örneği

İntifa hakkı, irtifak hakları sütununa Tapu Sicil Tüzüğünün 30. maddesine istinaden a, b, c gibi bir harf altında mükellefiyet anlamına gelen (M) harfi yazıldıktan sonra tarih ve yevmiyeyi içerecek şekilde tescil edilir. Bu tescilde, hak sahibinin, adı soyadı, baba adı ve hakkın varsa süresi ile hakkın türünün intifa hakkı olduğu belirtilir.

Örnek: a- M: İntifa hakkı on yıl süreyle İbrahim oğlu Gürsel Öcal DÖRTGÖZ'e aittir. 27.9.1999 - 2957 yevmiye.

e) İşlemin Mali Yönü

Tapu Harcı Açısından, İntifa Hakkının Taşınmazdaki Değere Oranı:

Tahsil edilecek tapu harçlarının hesabında, taşınmazın emlak vergisi beyan değerinin 2/3'ü intifa hakkı olarak kabul edilmektedir. Örnek vermek gerekirse, işleme konu taşınmazın emlak vergisi beyan değeri 7.500.000.000.TL.sı ise 5.000.000.000.TL.sı intifa hakkı, 2.500.000.000. TL.sı kuru mülkiyete (çıplak mülkiyete) ayrılır.

1) İntifa hakkı tesisinde; Genel beyan döneminde beyan edilen emlak vergisi değerinden (diğer yıllarda bir önceki senenin emlak vergisi değerine her yıl Vergi Usül Kanunu hükümleri uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranı uygulanması sonucu bulunacak değerden) az olmamak üzere bildirilen bedel üzerinden, lehine intifa hakkı tanınandan 492 Sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı tarifenin (20/e) pozisyonu uyarınca binde 15 oranında tapu harcı tahsil edilir.

İntifa hakkı bedelsiz olarak tanınıyor ise, yine lehine intifa hakkı tesis edilenden 4.a pozisyonu uyarınca binde 54 oranında tapu harcı tahsil edilir.

2) Döner Sermaye İşletmesince belirlenen tarifeye göre ücret tahsil edilir.

f) Terkini

1) Kanuni mirasçılar dışında, intifa hakkından, kuru mülkiyet sahibi lehine ivazsız (bedelsiz) feragat edilmesinde veya süreli intifa haklarında, sürenin dolması sebebiyle intifa hakkının terkininde, işleme konu taşınmazın genel beyan döneminde beyan edilen emlak vergisi değerinden (diğer yıllarda bir önceki senenin emlak vergisi değerine her yıl Vergi Usül Kanunu hükümleri uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranı uygulanması sonucu bulunacak değerden) az olmamak üzere, bildirilen değer üzerinden (4/a) nolu pozisyon uyarınca binde 54 oranında tapu harcı, kuru mülkiyet sahibinden tahsil edilir. İntifa hakkından feragat, bir bedel karşılığında yapılmakta ise, yine, lehine feragat edilen kuru mülkiyet sahibinden (20/e) pozisyonu uyarınca binde 15 oranında tapu harcı tahsil edilir.

2) İntifa Hakkı Sahibinin Bu Hakkından, Kanuni Mirasçı olan kuru mülkiyet sahipleri lehine bedelsiz feragat edilmesi halinde, (14) nolu pozisyon uyarınca, sadece terkin harcı tahsil edilir. Ancak, bu halde ayrıca intifadan dolayı, veraset ve intikal vergisinin tarh ve tahakkuku için, ilgili vergi dairesine bilgi verilir.

3) İntifa hakkı sahibinin ölümü sebebiyle terkinde, (14) nolu pozisyon uyarınca sadece terkin harcı tahsil edilir ve veraset ve intikal yönünden ilgili vergi dairesine duyuru yapılır.

Yazdır