Kamulaştırma, Devlet veya kamu tüzel kişilerince, kamu yararının gerektirdiği hallerde, karşılığını peşin ödemek şartıyla, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamına veya bir kısmına el konulması veya üzerinde irtifak hakkı tesis edilmesi işlemidir.
Kamulaştırmanın tapuya tescili malikin rızasıyla (rızaen) veya mahkeme kararı ile (hükmen) yapılmaktadır. Kamulaştırılacak taşınmaz malın maliki kamulaştırmaya razı olursa, Tapu Kanununun 26. Maddesine göre tapu sicil müdürlüğünce resmi senet düzenlenir. Bu resmi senedi taşınmaz maliki ile kamulaştırmayı yapan idarenin temsilcisi imzalar.
Taşınmaz malın bir kısmı da kamulaştırılabilir. Hisseli taşınmazlarda bir veya birkaç hissedarın hissesinin kamulaştırılması da mümkündür.
Taşınmaz üzerinde ipotek, haciz, ihtiyati haciz, ihtiyati tedbir, vakıf şerhi ve benzeri takyitler bulunması kamulaştırmaya engel değildir. (TKGM. Gn.1467, 1483, 1995/13, 2001/10, 09.07.2002/ 134-2366, 21.04.2003/1276, 26.01.2004/430).
Trampa yolu ile kamulaştırma yapılması mümkündür.
1) Kamulaştırıcı idarenin temsilcisini de gösterir yazılı talebi.
2)a) Kısmi kamulaştırılmalarda kadastro müdürlüğünün üst yazısına ekli kamulaştırma haritası ve ekleri (3 takım dosya).
b) Kadastro görmeyen yerlerde ise, (2 takım dosya). TKGM.Gn.1994/5 eki yön.
3) Tarafların fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaport veya avukat kimliği ile vesikalık fotoğrafları, T.C. Kimlik ve vergi numarası, (İdare vergiden muafsa idarenin vergi numarası aranmaz)
BİR TARAFTAN : Fazıl İhsan AYERDEN: İsmail oğlu (Vergi No:...)
DİĞER TARAFTAN:Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünü temsilen: Cevdet HATİPOĞLU
aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır.
Kastamonu İli Merkez İlçe Kurtu Mahallesi Ilıman Handabaş Mevkiinde kain 150 ada 44 parseli teşkil eden 40 m2 miktarlı bahçe vasıflı parselin tamamı Fazıl İhsan AYERDEN adına kayıtlı iken; taşınmazın tamamını 12.080.000 (ONİKİMİLYONSEKSENBİN)TL.sı bedel karşılığında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce kamulaştırması nedeniyle devrettiğini ve kamulaştırıcı idare adına tescilini talep ettiğini,diğer taraftan D.S.İ. Genel Müdürlüğünü temsilen Cevdet HATİPOĞLU'da yukarıda yazılı taşınmaz malın tamamını aynı bedel ve şartlarla devraldığını, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü adına tescilini talep ettiğini beyan etmiştir.....
5.5.2000 2376
Fazıl İhsan AYERDEN : İsmail oğlu Tamintikal 3.4.1986 1743
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü TamKamulaştırma 5.5.2000 2376
Taşınmaz malın tamamı Fazıl İhsan AYERDEN adına kayıtlı iken Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'nce kamulaştırılma işleminden tescil edildi.
1) Kamulaştırma işleminin tescilinde, 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı Tarifenin 20.a Pozisyonu uyarınca kamulaştırıcı idare harçtan muaf değilse kamulaştırma bedeli üzerinden satıcı ve alıcıya ait toplam, Binde 30 oranındaki harcın idareden tahsili gerekir.
2) Trampa şeklinde yapılan kamulaştırmalarda harçların trampada olduğu gibi her taşınmaz için ayrı ayrı hesaplanması gerekir.
3) İrtifak hakkı kurulması şeklinde yapılan kamulaştırmalarda kamulaştırıcı idareden, kamulaştırma bedeli üzerinden, 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı Tarifenin 20.e pozisyonu uyarınca, Binde 15 oranında harç tahsili gerekir.
4) Döner Sermaye Ücreti ise 2004/13 sayılı genelgede belirtilen esaslar çerçevesinde değerlendirilir.