5 yıllık imar plan programları

Bilindiği üzere 3194 sayılı imar kanunu "İmar programları, kamulaştırma ve kısıtlılık hali" başlığı altında 10. madde de "Belediyeler; imar planlarının yürürlüğe girmesinden en geç 3 ay içinde, bu planı tatbik etmek üzere 5
yıllık imar programlarını hazırlarlar." denilmektedir. Belediye belirtilen süre içinde imar programını hazırlamamış ve uygulama şu aşamada söz konusu değil.
1) parselinin tamamı yola, parka veya resmi kurum alanına denk gelen bir vatandaş bu durumda taşınmazını kullanamıyor (örneğin ruhsatlı bir yapı yapamaz, satmak istese alıcı imar durumundan dolayı almaz), bu vatandaş ne yapabilir?
2) 5 yıllık süre içinde imar planında belirtilen amaca uygun bir uygulama gerçekleşmezse ne yapılabilir?
3) imar planlarının bir yürürlük süresi var mı?
Saygılar.