7181 SAYILI KANUNLA YAPILAN DEĞİŞİKLİK VE DOP - 2

Av.Hüseyin KOÇAK

A – DOP İle Oluşturulacak Tesislerde Öncelik Sırası

Düzenleme ortaklık payından oluşturulacak tesisler Yönetmelikte ^(*) öncelik sırasına tabi tutulmuştur. Yönetmeliğin 14’üncü madde ikinci fıkrasına göre düzenleme ortaklık payının aşağıdaki öncelik sırasında göre alınması esastır;

a) Yol, su yolu, meyan, park, otopark, çocuk bahçesi/parkı ve yeşil alan,

b) İbadet yeri, karakol ve Milli Eğitim Bakanlığına bağlı öğretime yönelik eğitim tesis alanları, kamuya ait kreş alanları,

c) Pazar yeri, semt spor alanı ve şehir içi toplu taşıma istasyonları ve durakları,

ç) Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık tesis alanları,

d) Otoyol hariç erişme kontrolünün uygulandığı yol,

e) Kent meydanı, kent parkı, spor alanı,

f) Belediye hizmet alanı, kamuya ait trafo alanı,

g) Teknik altyapı alanı, kamuya ait trafo alanı,

ğ) Reaksiyon alanı, mesire alanları ve özel tesis yapılmasına konu olmayan ağaçlandırılacak alan,

h) Resmi kurum alanı,

ı) Diğer umumi ve kamu hizmet alanları,

i) Mezarlık, otogar alanı.

DANIŞTAY Kararları;

=► 6.Dairenin 22.10.1991 tarih, E.1991/5, K.1991/2101 sayılı kararı;

Özet: “DOP olarak belirlenen ve düzenleme sahası içerisinde bulunan taşınmazlardan kesilen miktarın ancak kanun ile belirlenen amaçlar için kul­lanılabilir, bu kesintilerin kullanılması suretiyle belediye adına parsel oluşturulması ve tescili mümkün değildir”

=► 6.Dairenin 18.05.1999 tarih, E.1998/2676,K.1999/2714 sayılı kararı;

Özet: “Parselasyon işlemi sırasında aynı düzenleme alanında bulunan, davacıya ait parsellerin birlikte değerlendirilmesinde ve parsellerin toplam yüzölçümleri üzerinden düzenleme ortaklık payı (DOP) alınarak imara uygun parseller oluşturulup, eski yerlerinden tahsis yapılmasında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.”

=► 6.Dairenin 22.01.2003 tarih, E.2001/6613, K.2003/591 sayılı kararı;

Özet: “Düzenleme alanındaki “Pazaryeri” ^(*) kamu ortaklık payı olarak değerlendirilerek bu yolla oluşturulmuş ise de bu alanın İmar Kanununun 18’inci maddesinde belirtilmiş olan umumi hizmetler kapsamına girmesi nedeniyle düzenleme ortaklık payından (DOP’tan) oluşturulması gerekir.”

=► 6.Dairenin 16.11.1995 tarih, E.1995/1737,K.1995/4591 sayılı kararı;

Özet: “‘Pazar yeri’ de 3194 sayılı Kanunun 18’inci maddesinde düzen­lenen umumi hizmetler kapsamındaki yerlerden olduğundan, bu yer de, dü­zenleme ortaklı payı ile karşılanabilir. …..”  

=► 6.Dairenin 22.10.1992 tarih, E.1991/1550,K.1992/3867 sayılı kararı;

Özet: “İmar plânına göre toplu taşım yolu olan yerin, parselasyon iş­lemi sonucu düzenlenen ortaklık payı ile oluşturulması gerekir. İdarece bu yerin parselasyona dahil tüm parsellerden alınan paylarla oluşturulması isabetli görülmemiştir. …..

Bu itibarla, toplu taşım yollarının imar mevzuatına göre bir yol niteli­ğinde olduğu ve düzenleme ortaklık payından karşılanması gerekeceği, bu nedenle, düzenleme işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle İdare mahkemesince davanın reddine karar verilmesinde isabet görülme­miştir.”

=► 6.Dairenin 14.04.2004 tarih, E.2002/6584,K.2004/2274 sayılı kararı;

Özet: “Semt spor alanının^(**) düzenleme ortaklık payından (DOP’tan), ….. karşılanması gerekir.”

=► 6.Dairenin 13.02.2007 tarih, E.2004/8126, K.2007/841 sayılı kararı;

Özet; “Rekreasyon, yeşil alan yanında lokanta, gazino, kahvehane gibi taşınmazların yapılabileceği, bu alanın düzenleme ortaklık payından karşılanacak alan olarak kabul edilmesi olanağı bulunmamaktadır.”

B – DOP Kesintisi İçin 18 Uygulaması Gerekir

3194 sayılı Kanunun 7181 sayılı Kanunla değişik 18/2’nci maddesi; bu Kanun kapsamında %45’e kadar DOP kesilebilir hükmündedir. DOP kesintisi yapabilmek için imar plânının onaylanmış olması yeterli olmayıp, aynı Kanunun 18’inci maddesi gereğince parselasyon işleminin yapılması gerekir.

YARGITAY Kararı;

=► 6.HD.nin 15.06.1992 tarih, E.1992/6540,K.1992/15154 sayılı kararı;

Özet: “Onaylanan imar plânı uyarınca imar uygulaması ve yeni par­selasyon yapılmadan davalı idarenin %35^(*) imar düzenleme payına hak ka­zanması mümkün değildir”

“Dava,kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat istemine ilişkindir.

Onaylanan imar plânı uyarınca imar uygulaması ve yeni parselasyon yapılmadan davalı idarenin %35 imar düzenleme payına hak kazanması mümkün değildir.

Davalı idarenin, kamulaştırma yapmadan davacının paydaş bulunduğu arsa niteliğindeki taşınmaz maldan yol geçirildiği bilirkişi raporu ile tespit edildiğinden, bedelin tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülme­miştir.....”

DANIŞTAY Kararı;

=► 6.Dairenin 14.12.1993 tarih, E.1993/1004,K.1993/5355 sayılı kararı;

 Özet: “3194 sayılı İmar Kanununun 15’inci maddesi uyarınca yapılan tevhit ve ifraz işlemi nedeniyle düzenleme ortaklık payı (DOP) alınamaz.”

^(*)  22 Şubat 2020 tarihli ve (31047) sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren; ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK.

^(*) Daha önce 18 uygulamasında “pazar yerinin” nasıl oluşturulacağı belli değildi ve bu husus Danıştay kararlarına göre yürütülmekte idi… 2019 yılı içinde yürürlüğe giren 7181 sayılı Kanunla İmar Kanununun 18’inci maddesinde yapılan değişiklikle Pazar yerleri artık DOP’tan karşılanabilmektedir.

^(**) Daha önce 18 uygulamasında “semt spor alanının” nasıl oluşturulacağı belli değildi ve bu husus Danıştay kararlarına göre yürütülmekte idi… 2019 yılı içinde yürürlüğe giren 7181 sayılı Kanunla İmar Kanununun 18’inci maddesinde yapılan değişiklikle semt spor alanları da artık DOP’tan karşılanabilmektedir.

^(*) Bu oran önce 03.12.2003 tarih 5006 sayılı Kanun ile bu oran %40’a; daha sonra da 04.07.2019 tarihli ve 7181 sayılı Kanunla %45’e çıkarılmıştır.