KISA - KISA (kadastro) - 1 (10 adet kısa makale)

Av. Hüseyin KOÇAK

Bu sayfa Nisan-2024 itibariyle güncellenmiştir.

1 – Kadastro Nedir?

Kadastro; taşınmazların geometrik ve hukuki durumunu belirlemektir. 

Kadastro çalışmaları mahalle ve köy bazında yapılır. Bu çalışma ile köy ( ya da mahalle) bazında tüm taşınmazların ölçümü yapılarak haritası çizilir (geometrik durum belirlenmiş olur). Ve tüm taşınmazların hak sahipleri belirlenerek tapu sicilleri oluşturulur. (Hukuki durum belirlenmişr olur.

2 – Kadastro Kanununun Amacı

3402 sayılı Kadastro Kanununun amacı 1’inci maddesiyle şu şekilde belirlenmiştir;

“Bu Kanunun amacı; ülke koordinat sistemine göre memleketin kadastral veya topoğrafik kadastral haritasına dayalı olarak taşınmaz malların sınırlarını arazi ve harita üzerinde belirterek hukuki durumlarını tespit etmek suretiyle, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun öngördüğü tapu sicilini kurmak, mekânsal bilgi sisteminin altyapısını oluşturmaktır.”

Kanunun amacında yer alan “mekânsal bilgi sisteminin altyapısını oluşturmak”, bu Yasaya 5304 sayılı Kanun ile eklenmiştir.

3 – Kadastro Bölgesi nedir?

Her ilin merkez ilçesi ile diğer ilçelerin idari sınırları içinde kalan yerler kadastro bölgesini oluşturur.

Kadastrosu yapılacak bölgeler ana plâna uygun olarak Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün teklifi ve bağlı bulunduğu Bakanın onayı ile belirlenir.

Kadastrosuna başlanacak bölgeler en az bir ay önce Resmi Gazetede, Radyo veya Televizyonda, bölge merkezi ve bağlı bulunduğu ilde, varsa yerel gazetede ilân olunur ve ayrıca alışılmış vasıtalarla duyurulur. (3402 sayılı Kanun md:2)

4 – Kadastro Ekibi

3402 sayılı Kanunun 3’üncü maddesi gereğince normal şartlarda kadastro ekibi;

– En az iki kadastro teknisyeni,

– Mahalle veya köy muhtarı,

– Ve üç adet bilirkişiden,

Oluşur.

Kadastro Kanununda 5304 sayılı Sayılı Kanun ile yapılan ilaveye göre;

Kadastronun fenni işlerinin ihale yoluyla yapılması halinde, öncelikle yine iki kadastro teknisyeni görevlendirilir. Ancak iki teknisyenin temin edilememesi durumunda bir adet teknisyen görevlendirilebilir.

5 – Bilirkişi Seçimi

3402 sayılı Kadastro Kanununun 3’üncü maddesi; kadastro ekibinde yer alacak elemanları sayarken muhtar ve bilirkişiye de yer vermiştir.

Her kadastro çalışma alanında üç bilirkişinin görev yapması gerekir. O nedenle de kadastro çalışma alanı için bilirkişi üç asil üç de yedek olmak üzere seçilir.

Bilirkişi seçimi;

Belediyesi olan yerlerde; belediye meclisi, köylerde ise köy derneği tarafında en geç on beş gün içinde seçilir.

Bilirkişilerin zamanında seçilememesi veya bilirkişiliklerine mani hallerinin bulunması halinde, bölgenin mülki amiri tarafından seçilir.

Seçilen bilirkişilere; kadastro mahkemesinde (kadastro mahkemesi henüz kurulmamış yerlerde sulh hukuk mahkemesinde) HUMK’na göre yemin ettirilir.

6 – Bilirkişilerin Özellikleri

Kadastro çalışmalarında görev yapacak bilirkişilerin;

a) Türk vatandaşı olması,

b) 40 yaşını bitirmiş olması,

c) Medeni haklarını kullanma ehliyetinin bulunması,

d) En az on yıldan beri mahalle veya köyde ikamet etmesi,

e) Zimmet, ihtilas, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, inancı kötüye kullanma gibi yüz kızartıcı bir suçtan kesinleşmiş suçtan hüküm giymemiş olması,

f) Okuma – yazma bilmesi,

Gerekir. (3402 sa.Kanun md:3 ve Kadastro Bilirkişileri Hk. Yö. md:4)

7 – Bilirkişi Olarak Dinlenemeyecek Durumlar

Seçilen bilirkişiler, bazı durumlarda bilirkişi olarak dinlenemezler. Bu durumlar Kanunun 3’üncü maddesi ve Yönetmeliğinin 4’üncü maddesiyle belirlenmiştir.

Buna göre bilirkişiler;

a) Kendisine, eşine, usul ve furuuna, kardeşine, kardeşinin çocuklarına ve eşinin usul ve furuuna ait taşınmazların tespitinde,

b) Tespiti yapılan taşınmaz mal üzerinde hak iddia edenlerden biri ile aralarında dava veya husumet bulunanlar,

c) Tespiti yapılan taşınmaz mal üzerinde hak iddia edenlerle (a) bendinde yazılı derecede hısımlığı olanlar,

d) 3402 sayılı Kadastro Kanununun 16’ncı maddesine göre belediye veya köy tüzel kişilikleri adına yapılacak sınırlandırma ve tespitlerde, belediye meclisi ve encümeni ile köy ihtiyar kurulu üyesi olarak görev yapanlar,

Bilirkişi olarak dinlenemezler.

8 – Kayıtların Çıkarılması

Kadastro çalışmalarına başlamadan önce, tahdit ve tespit çalışmalarında yararlanılmak üzere;

O çalışma alanında bulunan taşınmazlara ait tapu ve vergi kayıtları, harita ve diğer belge örnekleri çıkartılır.

Ayrıca; Mahalli Hukuk Mahkemesinde, o alandaki taşınmazlar hakkında görülmekte olan, kadastro ile ilgili davalar ile, hükme bağlandığı halde henüz kesinleşmemiş davaların listesi alınır. (md:5)

9 – Kadastro Çalışma Alanı

Kadastro bölgesindeki her köy ile belediye sınırları içinde bulunan mahallelerin her biri bir Kadastro Çalışma Alanını oluşturur.

Kadastro çalışma alanı; kadastro çalışmaları için bir birimi oluşturur. Bir yerde kadastro çalışmaları bu birim bazında yapılır.

Bir yerden kadastronun geçmesi;

Kadastro çalışmaları ile; tapusuz taşınmaz tapulanır, tapulu taşınmazların ise tapuları yenilenir.

Kadastro çalışmaları, köy veya mahalle biriminde yapılır. Köy ya da mahalle biriminde yapılan çalışmalarla taşınmazların sınırlandırması tamamlanıp, askı ilânına çıkarılması ile o birimin kadastrosu yapılmış, o birimden kadastro geçmiş sayılır.

10 – Kadastro Çalışma Alanının İlânı

Kadastro müdürü; kadastrosuna başlanacak mahalleyi veya köyü en az 15 gün önce alışılmış vasıtalarla ilân eder.

   İ l â n ;

– Bölge merkezi,

– Çalışma alanı,

– Komşu köy, mahalle ve belediyelerde,

   Alışılmış araçlarla duyurulur.

Bu duyuruda; çalışma sınırlarının tespitine hangi gün ve saatte başlanacağı belirtilir.

15 günlük süre dolduktan sonra; kadastro çalışması yapılan çalışma alanının komşu köy ve mahalleler ile ortak sınırı belirlenir. Bu belirleme sırasında, komşu köy ya da mahallelerden, daha önce kadastrosu yapılmış olan varsa o köy ya da mahalle için geçirilmiş genel sınır esas alınarak geçirilir.

Bu çalışma “Genel Sınır” belirleme çalışmasıdır.

*  *   *