KADASTRODA TEKNİK HATALAR - 2023 - (Hüseyin KOÇAK)
KADASTRODA TEKNİK HATALAR
♦♦♦
Tapu – Kadastro Uygulamacıları
Harita Mühendisleri – Lisanslı Bürolar
Üniversiteler, Belediyeler, Avukatlar
İçin Kaynak Kitap
♦♦♦
Güncellenmiş 9.Baskı
Ankara – 2023
(270 sayfa)
♦♦♦
Bilgi İçin Adres
Hüseyin KOÇAK; G.M.K.Bul.No.12, Kat.5, Da.102
06440 - Demirtepe / ANKARA
Tel: 0.532 643 43 70
Mail: "
* * *
Ö N S Ö Z
Kadastro çalışmalarının teknik yönü, harita ve kadastro mühendisliği sorumluluğunda yürütülmektedir. Pozitif bilim dalı olan harita ve kadastro mühendisliği çalışmalarının her aşamasında hata yapılması mümkündür.
Mülkiyet değişikliğine sebep olmayacaksa, yapılan hatanın idari yoldan düzeltilmesi; bu hataların sebep olacağı, hak kaybına da en başından engel olunmasını sağlayacaktır.
İşte buradan hareketle, Kadastro Kanununun 41’inci maddesi tesis edilmiş ve bu madde ile kadastro çalışmaları sırasında yapılan vasıf ve mülkiyet değişikliği dışındaki hataların idari yoldan düzeltilmesi amaçlanmıştır.
Bu maddenin ilk hali; yeterince açık ve de hata çeşitleri olarak pozitif konular olmasına karşılık, ne yazık ki uygulamada yorumla sonuca gidilmek istenmesi, bu maddenin amacının tam olarak gerçekleşmesine engel olmuştur.
O nedenle de Şubat 2005 tarihli ve 5304 sayılı Kanunla 3402 sayılı Kadastro Kanununun bazı maddeleriyle birlikte 41’inci maddesinde de değişiklik yapılmıştır. Bu değişiklikle, daha önce yaşanan problemlerin aşılması için; ölçü, tersimat ve hesaplama hatalarının yanı sıra geometrik durumu kesinleşmiş sınırlandırma hatalarının düzeltilmesi de kapsama alınmıştır.
Sınırlandırma hatalarının düzeltilmesi özellik arz etmektedir. Zira ölçü, tersimat ve hesaplama hatalarının tespiti eldeki pozitif verilerle mümkün iken sınırlandırma hatalarının tespiti için aynı şeyi söylemek mümkün değildir. İdari yoldan düzeltilebilecek sınırlandırma hatalarının doğru tespit edilmemesi durumunda yeni hatalara sebep olunabildiği gibi sorumluluk altına girilmesi de kaçınılmaz olacaktır.
Bu çalışma da; ölçü, tersimat ve hesaplama hatalarının yanı sıra, idari yoldan düzeltilebilecek sınırlandırma hataların neler olacağına özel önem verilmiş ve örneklerle zenginleştirmeye çalışılmıştır.
Yararlı olmasını dilerim. …
Hüseyin KOÇAK
* * *
KADASTRODA TEKNİK HATALAR VE DÜZELTMELER
I – G İ R İ Ş
Yargıya intikal eden konuların başında taşınmazlarla ilgili davalar da yer almaktadır. Yargı yoluyla çözümü zorunlu olan konuların yargıya intikali kaçınılmazdır. Fakat mevzuat gereği idari yoldan çözümü mümkün olan hataların, idarece düzeltilmesi halinde;
– Yargıya intikal eden taşınmaz davaları en aza indirilmiş,
– Taşınmaz mal maliklerinin mağduriyeti daha kısa süre içerisinde giderilmiş,
– Tapu ve kadastro kayıtlarındaki teknik hatalar hak kaybına fırsat vermeyecek bir süre içerisinde düzeltilmiş, olacaktır.
II – M E V Z U A T
Tapu ve Kadastro İdaresinin kendi kusurundan kaynaklanan teknik ve adi yazım hatalarının idari yoldan düzeltilebileceğine dair mevzuat şu şekildedir;
– 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu,
– 3402 sayılı Kadastro Kanununun 41’inci maddesi,
– Tapu Plânları Tüzüğünün 16’ncı maddesi,
– Tapu Sicil Tüzüğünün 74–77’nci maddeleri,
– 41’inci Madde Yönetmeliği,
– Ve 2016/2 nolu Genelge.
– 2019/13 nolu Genelgenin 10/22’nci maddesi,
– 2022/7 nolu Genelge.
A – Medeni Kanuna Göre Yapılacak Düzeltme
Tapu sicillerindeki adi yazım hatalarının düzeltilmesine ilişkin Medeni Kanunun 1027’nci maddesiyle; ilgililer muvafakat etmedikçe mahkeme kararı olmaksızın tapu sicil memurunun hiç bir düzeltme yapamayacağı,… Adi yazım hatalarının ise özel nizamnamesinde belirlenecek esaslar çerçevesinde düzeltilebileceği hüküm altına alınmıştır. (*)
B – 3402 sayılı Kadastro Kanunu ve Düzeltme
Teknik hataların düzeltilmesi, 3402 sayılı Kadastro Kanununun 41’inci maddesiyle düzenlenmiştir. Esas konumuz olan bu maddeyle ilgili uygulamaya aşağıda (III) nolu ana başlıkta yer verilmiştir. (*)
Ayrıca, aynı Kanunun 22’nci maddesinde, 5304 sayılı Kanunla yapılan değişikliğe göre; sınırlandırma, ölçü, tersimat ve hesaplama gibi teknik hatalarla 22/a çalışmalarıyla da düzeltilebilecektir.
C – Tapu Plânları Tüzüğü ve Düzeltme
İdari yoldan düzeltilecek hatalarla ilgili düzenleme bu Tüzüğün 16’ncı maddesinde yer almıştır.
16’ncı madde; “Tescilli tapu plânlarında tespit edilen ölçü, sınırlandırma, tersimat ve hesaplamadan kaynaklanan hataların düzeltilmesi, Kadastro Kanununun 41’inci maddesi ve ilgili diğer mevzuat hükümlerine göre yapılır” hükmündedir (**).
D – Tapu Sicil Tüzüğü ve Düzeltme
3402 sayılı Kanunun 41’inci maddesi gereğince yapılacak düzeltmenin, tapu kütüğünde de bir düzelmeye neden olacağı muhakkaktır. Düzeltmelerin tapu kütüğüne nasıl işleneceği, Tapu Sicil Tüzüğünün 74–77’inci maddeleriyle düzenlenmiştir (***).
E – 41’inci Madde Yönetmeliği
3402 sayılı Kanunun 41’inci maddesi gereğince idari yoldan düzeltilebilecek hataların ayrıntısı “Kadastro Sırasında veya Sonrasında Yapılan İşlemlerle Geometrik Durumları Kesinleşmiş Olan Taşınmazlarda Ölçü, Sınırlandırma, Tersimat ve Hesaplamadan Doğan Hataların Düzeltilmesine İlişkin Yönetmelik” ile düzenlenmiştir.
Bu çalışmadaki anlatım, adı geçen Yönetmelik hükümlerine göre olacaktır.(****)
F – 2016/2 nolu Genelge
Bu genelge ile; “Taşınmazın yüzölçüm ve niteliğinde, yazım hatasından kaynaklanan hataların düzeltilmesi” düzenlenmiştir.
2016/2 sayılı genelge gereğince yapılacak işlemler aşağıda “Hesaplama Hataları ve Düzeltme” başlığı altında yer almaktadır.(*)
G – 2022/7 nolu Genelge
Kadastro Kanununun 41’inci maddesi gereğince idari yoldan düzeltilebilecek teknik hatalar; daha önce, tapu-fen ile ilgili genelgeler içinde yer almakta idi… 2022/7 sayılı genelge ise; yalnızca teknik hataların düzeltilmesiyle ilgili düzenlemeyi içeren müstakil bir düzenlemedir.
Bu çalışmadaki anlatım, adı geçen Yönetmelik hükümlerine göre olacaktır.(**)
H – Düzeltme İle İlgili Eski (Mülga) Mevzuat
1 – Fen İşleri İzahnamesi
Kadastro gören ve görmeyen yerlerde yapılacak hataların düzeltilmesi, bu arada 5304 sayılı Kanun öncesi tartışma konusu olan tersimat hatasının düzeltilmesi ve de değişiklik işlemlerindeki hataların idari yoldan düzeltilmesi (16.06.1947 tarihli) bu izahnamede yer almıştır.
Ayrıca, pafta, ada ve parsel numaraları ile özel işaret ve sokak isimleri gibi hak kaybına neden olmayacak düzeltmelerin idari yoldan resen yapılabileceğini öngören İzahname, henüz kadastro görmemiş yerlerle ilgili yüzölçüm hatalarının düzeltilebilmesinde ise ilgilisinin muvafakatini aramıştır.
2 – 37–1/90 nolu Genelge
Fen Dairesi Başkanlığı çıkışlı olan 16.01.1958 tarihli ve 37–1/90 sayılı (mülga) genelge ile, ölçek yetersizliği nedeniyle paftaların yenilenmesi amaçlanmıştı. İlk tesis kadastrosu sırasında oluşturulan ancak, zamanla zeminde meydana gelen yeni oluşumlar nedeniyle ölçeği yetersiz kalan paftalar, yırtılmış fersude olmuş paftalar ve sellon paftalar bu genelgeye göre yenilenebilecekti.
Yenilemeye tabi tutulacak paftaların eski ölçeği, gerekli detayı gösterebilmek için yeterli olabiliyorsa aynı ölçekte, değilse daha büyük ölçekte tersim edilecekti. Pafta yenilenmesinde, ilk tesis kadastrosu değerleri ve bu değerlerin yeterli olmadığı durumlarda zeminde ölçüm yapılacaktı. Bu ölçüm sırasında, daha önce düzenlenmiş tasarruf ve tapulama tutanaklarındaki krokilerin şekline sadık kalınacaktı.
Son duruma göre, parsellerin yüzölçümü yeniden hesaplanacak; tescilli yüzölçümle, yeni hesaplanan yüzölçüm arasındaki fark tecviz sınırı içerisinde kalıyorsa hesap aynen kabul edilecek; eski hesapla yeni hesap arasında tecviz sınırını aşan farklılık bulunursa gerekli düzeltmeler yapılabilecekti.
3 – 94’üncü Madde ve Düzeltme
3402 sayılı Kadastro Kanunu ile yürürlükten kaldırılmış bulunan 766 sayılı Tapulama Kanununun 94’üncü maddesinde de, teknik hataların idari yoldan düzeltilebileceğine ilişkin hüküm bulunmakta idi.
Bu maddeye göre; tapulamaları yapılmış olan taşınmaz mallardan itirazlı olup da komisyonca veya mahkemece karara bağlanmamış olanların sınırlandırma ve tespitinde ölçü, tersimat ve hesaplamadan doğan yanlışlıklar idari yoldan düzeltilebilecekti.
Bu madde gereğince herhangi bir teknik hatanın düzeltilmesi için 30 günlük askı ilanı süresi içerisinde itiraz edilmiş ve henüz komisyon kararı verilmemiş ya da komisyon kararı verilmiş olduğu halde bu karar aleyhine açılmış davanın henüz karara bağlanmamış olduğu aşamalarda idari yoldan teknik hataların düzeltilebilmesi mümkündü.
Bu maddenin, uygulamacılar tarafından iyi anlaşılmayıp, kadastrosu kesinleşmiş parseller için de işletilmek istenmesi ve düzeltme kapsamının yalnızca ölçü, tersimat ve hesaplama hatalarıyla sınırlı tutulmayıp, sınırlandırma hatalarının düzeltilmesinde de işletilmek istenmesi, olumsuz sonuçların doğmasına neden olmakta idi.
4 – 300–2/19 sayılı Genelge
Teknik hataların düzeltilmesiyle ilgili izlenecek yol Fen Dairesi Başkanlığı çıkışlı, 13.04.1989 tarih ve 300–2/19 sayılı genelge eki yönergenin 92–96’ncı maddeleriyle düzenlenmişti… Teknik hatalarla ilgili düzenleme halen 2023/7 sayılı genelgede yer almaktadır.
5 - 1994/5 sayılı Genelge
Fen Dairesi Başkanlığı çıkışlı ve 06.04.1994 tarihli olan 1994/5 sayılı genelge eki yönergede; “..... parsel yüzölçümünde azalma ya da çoğalmaya bakılmaksızın Tapu Sicil Tüzüğüne göre düzeltilmesi sağlanır” ifadesi yer almakta idi… Bu genelge halen yürürlükte değildir.
6 – 1458 sayılı Genelge
17.01.1984 tarihli ve 1458 sayılı genelgede ile; Evrakına ve haritasına aykırı olarak hatalı tescil edilen yüzölçümlerin düzeltilmesine izin verilmişti… Bu genelge 2014/3 sayılı genelge ile yürürlükten kaldırılmıştı. 2014/3 sayılı genelge de 2016/2 nolu genelge ile yürürlükten kaldırılmıştır.
7 – 2010/22 ve 2019/13 sayılı Genelgeler
Fen Dairesi Başkanlığı çıkışlı ve 09.11.2010 tarihli olan 2010/22 sayılı genelgenin “Kontrol İşlemlerine İlişkin Genel Hususlar” başlıklı 11’inci madde 22’nci fıkrası teknik hataların düzeltmesiyle ilgili idi. Bu genelge 2019/13 sayılı genelge ile yürürlükten kaldırılmıştır.
2019/13 nolu genelge yerine de 2023/4 ve 2023/5 sayılı genelgeler yürürlüğe konmuştur… İdari yoldan düzeltilecek teknik hatalar ise; halen 2022/7 nolu genelgede yer almaktadır.
III – 41’inci MADDE ve DÜZELTME
Teknik hataların düzeltilmesi, 3402 sayılı Kadastro Kanununun 41’inci maddesiyle düzenlenmiştir.
3402 sayılı Kadastro Kanununun 41’inci maddesinin ilk metni; “Kadastrosu kesinleşmiş taşınmazlarda vasıf ve mülkiyet değişikliği dışında kalan ölçü, tersimat ve hesaplamadan doğan fenni hataların, ilgilisinin müracaatı veya kadastro müdürlüğünce resen düzeltilebilir” şeklinde idi.
Bu düzenlemede yer alan;
– Ölçü hatasının, sınırlandırma hatasını da kapsayıp kapsamadığı;
– Ölçü ve tersimat hatalarının düzeltilmesiyle paftada meydana gelen değişikliğin mülkiyet değişikliğine sebep olup olmadığı,
– Sayısal çalışmalarla birlikte yüzölçüm hesaplarında tecvizden bahsedilip edilmeyeceği,
Tartışma konusu idi.
Bu tartışmalara son vermek amacıyla 22.02.2005 tarih 5304 sayılı Kanun ile(*) yapılan değişiklikle de 41’inci maddeye son şekli verilmiştir.
41’inci madde ilk haliyle; “Teknik Hataların Düzeltilmesi” başlıklı iken 5304 sayılı Kanunla “Hataların Düzeltilmesi” başlığını almıştır.
* 5304 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, 3402 sayılı Kanunun 41’inci maddesi şu şekli almıştır;
MADDE 41 – Kadastro sırasında veya sonrasında yapılan işlemlerle geometrik durumları kesinleşmiş olan taşınmazlarda ölçü, sınırlandırma, tersimat ve hesaplamadan doğan hatalar, ilgilisinin müracaatı veya kadastro müdürlüğünce resen düzeltilir. Düzeltme taşınmaz malikleri ile diğer hak sahiplerine tebliğ olunur. Tebliğ tarihinden başlayan 30 gün içinde düzeltmenin kaldırılması yolunda sulh hukuk mahkemesinde dava açılmadığı takdirde, yapılan düzeltme kesinleşir.
Kadastro sırasında veya sonrasında yapılan işlemlerle kesinleşmiş olan taşınmazlarda, değişiklik işlemleri sırasında ortaya çıkan yüzölçümü farklılıklarından, kadastronun dayandığı teknik kurallarda belirtilen hata sınırı içinde kalanların resen düzeltilmesine kadastro müdürlükleri yetkilidir.
Bu düzenlemeye göre; 41 gereğince idari yoldan düzeltilebilecek hataları şu şekilde sıralayabiliriz;
– Düzeltmeye tabi hatanın, kadastro sırasında ya da sonradan yapılan değişiklik işlemleri sırasında yapılmış olmalıdır.
– Geometrik durumu kesinleşmiş olmalıdır.
– Düzeltilecek hatalar; Ölçü, sınırlandırma, tersimat ve hesaplamadan doğan teknik hatalar olmalıdır.
– Bunların dışında ayrıca, yapıldığı tarihteki tecviz dahilinde kalan hatalardır.
Sekiz bölümden oluşan bu çalışmanın;
=► Birinci bölümünde; “Ölçü Hataları”,
=► İkinci bölümünde ; “Sınırlandırma Hataları”,
=► Üçüncü bölümünde; “Tersimat Hataları”,
=► Dördüncü bölümünde; “Hesaplama Hataları”,
=► Beşinci bölümünde ; “Düzeltme ile İlgili Özel Durumlar”
=► Altıncı bölümünde ; “Düzeltme ile İlgili Hukuki Durum”,
=► Yedinci bölümünde ; “Sorular ve Cevaplar – 101 Soru 101 Cevap”,
=► Sekizinci bölümünde ; “Düzeltme ile İlgili Mevzuat”,
Yer almıştır.
(*) Medeni Kanunun 1027’nci madde metni için bkz.sa: 237
(**) Tapu Plânları Tüzüğü 27.08.2008 tarihli ve 26980 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
(***) Tapu Sicil Tüzüğünün 74–77’inci maddelerinin tam metni için bkz.sa:242 ve 243
(****) Bu Yönetmelik, 20 Nisan 2006 tarih ve 26145 sayılı RG.de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. (Yönetmeliğin tam metni için Bkz.sa: 244 vd.)
(*) Bkz; Dördüncü Bölüm–sa: 90, 91 ve 92
(**) Kadastro Dairesi Başkanlığı çıkışlı bu Genelge; 27.12.2022 tarihlidir.
(*) 5304 sayılı Kanun, 03.03.2005 tarih, 25744 sayılı RG’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
- Görüntüleme: 45070