Bu yazı Kadastro Müdürlüğünde staj yapan öğrenciler içindir.
Bilindiği üzere staj yapan öğrenciler, bir staj defteri hazırlamaktadır. İşte bu defteri hazırlarken; staj yapmış oldukları kurumu tanımış ve de defterine yazacağı bilgilerle de kurumu küçük çapta da olsa tanıtmasının yanı sıra, yapılan işlemlerin ne olduğunu bilerek yapması gerekir.
Onun için de, staj defterine aşağıdaki şekilde giriş yapılması önerilir;
Stajımı "İstanbul" Kadastro Müdürlüğü, "Beşiktaş" biriminde yaptım.
Kadastro Müdürlüğü, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün taşra birimini oluşturmaktadır.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün taşra birimleri Tapu Müdürlükleri ve Kadastro Müdürlükleridir. 4 nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi gereğince Kadastro Müdürlükleri il bazında, Tapu Müdürlükleri ise ilçe bazında kurulmaktadır. Bu duruma göre Ülke çapında 81 adet Kadastro Müdürlüğü 957 adet Tapu Müdürlüğü, ayrıca birkaç ilden birden sorumlu olmak üzere 22 adet bölge müdürlüğü bulunmaktadır.
Ben stajımı Kadastro Müdürlüğü’nde yaptığım için bu müdürlüğün hizmetleri ile ilgili bilgi sahibi olmaya çalıştım ve stajımı yaptığım süre içinde müdürlüğün yapmış olduğu hizmetlerde ben de fiilen bulunmaya çalıştım.
* Kadastro Müdürlüklerinin görev alanını üç ana başlık altında toplamak mümkündür.
Bunlar;
1 – İlk Tesis kadastrosu çalışmaları,
2 – Tapu–fen işlemleri,
3 – Kadastro paftalarının Güncellenmesi (Yenilenmesi),
Çalışmalarıdır.
1 – İlk Tesis Kadastrosu Çalışmaları
Kadastro Müdürlüklerince; 3402 sayılı Kadastro Kanunu gereğince tesis kadastrosu çalışmaları yapılır. (Son yıllarda kadastro çalışmalarının teknik yönü serbest harita mühendislerine ihale edilmek suretiyle, sorunlu bazı birimler dışında, halen Ülke kadastrosu bitirilme noktasına gelmiş olduğunu öğrendim.)
Kadastro çalışmalarıyla ilgili öğrendiğim bilgiler şu şekildedir;
Tesis kadastrosu, köy ve mahalle biriminde yapılır. Bu çalışmalar kapsamında her bir köy ya da mahalle “kadastro çalışma alanı; her bir ilçe ve illerin merkez ilçesi ise “kadastro bölgesi” olarak adlandırılır.
Her yılın başında hangi kadastro bölgelerinde kadastro yapılacağı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından bir ay önceden ilân edilir. Programa alınan bölgelerde bulunan hangi “kadastro çalışma alanında” çalışma yapılacaksa kadastro müdürlüğü tarafından 15 gün öncesinden ilân edilir. Çalışma alanı içerisindeki her bir mevki ilânı ise, çalışmalara başlamadan 7 gün öncesinden yapılır.
Kadastro çalışmalarına başlanan köy ya da mahallede, muhtar, bilirkişiler ve ilgilerinin beyanı ile her bir taşınmazın sınırlandırması yapılır, zeminde sınırları belirlenen bütün taşınmazlar ölçülür ve plânı (paftası) çizilir. Ayrıca, yine muhtar, bilirkişiler ve ilgililerinin beyanı doğrultusunda her bir taşınmazın kime ait olduğu belirlenir ve her bir taşınmaz (parsel) için bir “kadastro tutanağı” düzenlenir.
Çalışmalar tamamlandıktan sonra 30 günlük askı ilânına alınarak o çalışma alanının kadastrosu kesinleştirilmiş olur. Bu şekilde kadastro kesinleştikten sonra, kadastro tutanaklarındaki bilgiler yardımıyla o çalışma alanına ait “tapu kütükleri” oluşturulur ve o yerin Tapu Müdürlüğüne devredilir.
Böylelikle o birimde kadastro yapılmış, o yerden kadastro geçmiş sayılır. Kadastroyu kısaca; “taşınmazların geometrik ve hukuki durumunu belirlemektir” şeklinde tanımlayabiliriz.
(Kadastrosu kesinleştirilip, tapu sicilleri oluşturulan taşınmazlarla ilgili olarak; alım–satım, ipotek, bağış, intikal, kat mülkiyeti, gibi işlemler tapu müdürlüğünde yapılır.)
2 – Tapu Fen İşlemleri
Kadastro Müdürlüklerinin diğer görevi ise tapu–fen taleplerinin karşılanmasıdır. Kadastrosu kesinleşen yerlerde Kadastro Müdürlükleri tarafından tapu–fen hizmetleri verilmeye devam edilmektedir. Tapu–fen işlemleri;
- a)Talebe bağlı işlemler,
- b)Kontrollük işlemler olarak ana başlık halinde ikiye ayrılmaktadır.
Talebe bağlı işlemler; (5368 sayılı Kanun gereğince) Lisanlı Harita Bürolarının kurulmuş olduğu yerlerde bu bürolar yapılırken; lisanslı Harita Bürolarının kurulmamış olduğu yerlerde Kadastro Müdürlüklerince yapılır… Kontrollük işlemlerin haritası ise; serbest harita mühendislerinin yanı sıra Lisanslı Harita Mühendisleri tarafından hazırlanır ve kadastro müdürlüğünce de kontrolü yapılır.
Halihazırdaki duruma göre tapu – fen işlemlerinden;
– Plân örneği,
– Aplikasyon,
– Parselin yerinde gösterilmesi,
– Birleştirme (tevhit),
– İrtifak hakkı tesisi veya terkini,
– Ve cins değişikliği,
İşlemleri lisanlı harita bürolar tarafından (Lisanslı harita bürosu kurulmamış ilçelerde ise Kadastro Müdürlüğü tarafından) karşılanmaktadır.
– Ayırma (ifraz) haritaları,
– Yola terk haritaları
– Yoldan ihdas haritaları,
– Sınırlandırma haritaları,
– Parselasyon haritaları (imar uygulamaları),
– Kamulaştırma haritaları,
– Köy yerleşim plânları,
– Tescile konu diğer harita ve plânlar,
Serbest harita mühendisi ya da lisanlı harita büroları tarafından yapılmakta, Kadastro Müdürlüğü tarafından da kontrol edilmektedir.
Bunların dışında kalan; plân örneği (çap) talepleri ve teknik hataların düzeltilmesi gibi işlemler doğrudan Kadastro Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır.
Lisanslı harita büroların yapacağı işlemlerin ayrıntısı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün 2023/5 nolu genelgesi ile kontrollük işlemlerinin ayrıntısı ise 2023/4 nolu genelgesiyle düzenlenmiştir.
Yukarıdaki sayılan ve lisanslı harita büroları tarafından yapılan plân örneği, aplikasyon ile parselin yerinde gösterilmesi işlemleri tescile tabi değildir. Bu işlemlerle ilgili talepte bulunan vatandaş lisanslı büroya başvurur. Büro ile talep sahibi arasında bir sözleşme düzenlenir. Büro temsilcisi bu sözleşme ile kadastro müdürlüğüne başvurup, talebe konu parsel ile ilgili teknik belgeleri temin ederek talep edilen işlemi yerine getirir.
Onun dışındaki işlemlere gelince; parselasyon, kamulaştırma ve köy yerleşim planları gibi özellik arz eden işlemler dışında kalanlarda genel uygulama şu şekildedir.
İşlemin maliyetine göre vatandaş dışarıda lisanslı harita bürolardan birine ya da serbest mühendislerden birine başvurur. Her iki durumda da gerekli teknik belgeler kadastro müdürlüğünden temin edilir. İşlemin haritası yapıldıktan sonra kontrol için kadastro müdürlüğüne getirilir. Kadastro müdürlüğü başvuru uygunluğunu kontrol ettikten sonra talebi fen kayıt defterine kaydeder ve arazi/büro kontrollerini yapar.
Kontrol çalışması tamamlandıktan sonra tescil bildirimi düzenlenir (uygulamada tescil bildirimi, işlemi yapan lisanslı büro tarafından ya da serbest harita mühendisi tarafından hazırlanmış olarak da getirilebilmektedir). Tescil edilmek üzere işlem dosyası tapu müdürlüğüne gönderilir. Tapu müdürlüğünde tescil işlemi tamamlandıktan sonrada işlem dosyasının örnekleri kadastroya döner. Kadastro tarafından da işlem paftasına ve fen klâsörüne işlenir. Böylece işlem tamamlanmış denir. Ve işlem dosyası arşive kaldırılır.
3 – Güncelleme (Yenileme) çalışmaları
Kadastro Müdürlüklerinin bir diğer çalışma alanı da kadastro paftalarının güncellenmesi (yenilenmesi) işlemidir.
Yenileme çalışmaları 2859 sayılı Yenileme Yasasının yanı sıra 3402 sayılı Kadastro Yasasının 22’nci madde (a) bendi gereğince yapılmaktadır.
Bu çalışmalar; teknik nedenlerle yetersiz kalan, uygulama özelliğini yitiren ve eksikliği görülen kadastro paftalarının yenilenmesi amacıyla yapılır.
Benim Yaptığım Çalışmalar;
Stajımı yapmış olduğum süre içerisinde tapu–fen hizmetlerinde çalıştım. Bu süre içerisinde aşağıda sıraladığım işlemlerin yapılmasında fiilen görev yaptım.
1) Aplikasyon İşlemi
Talebe bağlı olarak; lisanslı harita bürolarının kurulmuş olduğu yerlerde bu bürolar, lisanlı harita bürosu kurulmamış olan yerlerde kadastro müdürlüklerince karşılamakta olan “aplikasyon”, 2023/5 nolu genelgede şu şekilde tanımlanmıştır; “Taşınmaza ait mülkiyet, irtifak hakkı ve yolların sınırlarının, tescilli tapu plânlarındaki bilgi ve belgelerine uygun olarak zeminde işaretlenmesi işlemidir.”
Parselini zeminde aplike ettirmek isteyen talep sahipleri, tapu senedi veya tapu kayıt örneği ve kimliği ile o ilçede kurulmuş olan lisanslı harita bürolarından birine başvurur. Lisanslı mühendis ile talep sahibi arasında (matbu form halindeki) sözleşme düzenlenir. Lisanslı harita bürosu temsilcisi bu sözleşme ile birlikte kadastro müdürlüğünden gerekli belgeleri talep eder. Bu talep sırasında sözleşme bedeli üzerinden %5 tutarında döner sermaye tahakkuku yapılıp, yatırtılır. Döner sermaye bedeli yatırıldıktan sonra işlem kayda alınır, tapu fen işleri kayıt defterine kaydedilir ve lisanslı harita bürosunun talep ettiği teknik belgeler büro temsilcisine verilir.
Teknik belgeleri alan lisanslı harita bürosu, talep konusu parsel için bir aplikasyon krokisi düzenler. Bu kroki ile birlikte zemine giderek, parselin sınır noktalarını zeminde işaretler.
Aplikasyon işleminin tapu sicil boyutu bulunmamaktadır. İşlem lisanslı harita bürosunda başlar ve yine lisanslı harita bürosunda tamamlanır.
Ben aplikasyon işleminin şu aşamalarında fiilen … şu, … şu, … işlemleri yaptım. Yaptığım çalışmalarla ilgili örnek belgeler ilişiktedir.
2) Birleştirme (tevhit) İşlemi
Haritası Lisanslı harita büroları tarafından yapılması gereken birleştirme işlemi 2023/5 nolu genelgede şu şekilde tanımlanmıştır; “Birbirine bitişik birden çok parselin bir parsel haline dönüştürülmesine birleştirme denir.”
Parsellerini birleştirip tek bir parsel haline getirmek isteyen talep sahipleri, tapu senedi veya tapu kayıt örneği ve kimliği ile o ilçede kurulmuş olan lisanslı harita bürolarından birine başvurur. Lisanslı mühendis ile talep sahibi arasında (matbu form halindeki) sözleşme düzenlenir. Lisanslı harita bürosu temsilcisi bu sözleşme ile birlikte kadastro müdürlüğünden gerekli belgeleri talep eder. Bu talep sırasında sözleşme bedeli üzerinden %5 tutarında döner sermaye tahakkuku yapılıp, yatırtılır. Döner sermaye bedeli yatırıldıktan sonra işlem kayda alınır, tapu fen işleri kayıt defterine kaydedilir ve lisanslı harita bürosunun talep ettiği teknik belgeler büro temsilcisine verilir.
Teknik belgeleri alan lisanslı harita bürosu, talep konusu parsellerin birleştirilmiş halini gösteren bir tasarım krokisi hazırlar ve yapılan işlemin imar mevzuatına uygunluğunun onaylanması için belediye encümenine sunar. Belediye encümeni tarafından, yapılan işlemin imar mevzuatına uygunluğu onaylandıktan sonra Lisanslı büro tarafından, Tescil Bildirimi (değişiklik beyannamesi) düzenler.
Tescil bildirimi, sözleşme örneği, talep sahibinin kimlik fotokopisi, tapu senedi ya da tapu kaydı ve encümen kararının da yer aldığı dosya oluşturularak kadastro müdürlüğüne başvurulur. Aynı şekilde kadastro müdürlüğü tarafından öncelikle döner sermaye tahakkuku yapılıp, tahsili sağlanır. (Bu seferki döner sermaye, yapılacak kontrollük bedelidir ve de yine sözleşme bedelinin %5’i miktarındadır).
Döner sermaye tahsilini müteakip talep fen kayıt defterine kaydedilir ve Kontrol Mühendisi (Harita Mühendisi) sorumluluğunda kontrol işlemi yapılır. Kontrol tamamlandıktan sonra işlem dosyası tescil edilmek üzere elektronik ortamda Tapu Müdürlüğüne gönderilir. İşlem tescil edildikten sonra durum Tapu Müdürlüğü tarafından, (yine elektronik ortamda) Kadastro Müdürlüğüne iletilir. Kadastro Müdürlüğü tarafından, işlem paftasına ve fen klâsörüne işlenir. Böylece işlem tamamlanmış olur.
Ve işlem dosyası arşive kaldırılır.
Ben birleştirme işleminin şu aşamalarında fiilen … şu, … şu, … işlemleri yaptım. Yaptığım çalışmalarla ilgili örnek belgeler ilişiktedir.
3) Cins Değişikliği
Haritası Lisanslı bürolar tarafından yapılması gereken cins değişikliği 2023/5 nolu genelgede şu şekilde tanımlanmıştır; ““Parselin tapu sicilinde kayıtlı cinsinin değiştirilmesi işlemidir.”
Parseli “arsa” iken üzerine ev yapan ya da parseli binalı iken binasını yıktığı için parseli “arsa” haline gelen vatandaşın, son durumun tapu sicilinde gösterilmesi için cins değişikliği talebinde bulunabilir.
Cins değişikliği talebinde bulunacak kişinin, tapu senedi veya tapu kayıt örneği ve kimliği ile o ilçede kurulmuş olan Lisanslı Harita bürolarından birine başvurur. Lisanslı mühendis ile talep sahibi arasında (matbu form halindeki) sözleşme düzenlenir. Lisanslı büro temsilcisi bu sözleşme ile birlikte kadastro müdürlüğünden gerekli belgeleri talep eder. Bu talep sırasında sözleşme bedeli üzerinden %5 tutarında döner sermaye tahakkuku yapılıp, tahsili sağlanır. Döner sermaye bedeli yatırıldıktan sonra işlem kayda alınır, tapu fen işleri kayıt defterine kaydedilir ve lisanslı harita bürosunun talep ettiği teknik belgeler büro temsilcisine verilir.
Teknik belgeleri alan Lisanslı harita bürosu, talep konusu parsel üzerinde yapı yapılmışsa, bunu zeminde ölçer (eğer bina yıkımı söz konusu ise bu durumu görmek için zemine gider) ve bina yapımı söz konusu ise, belediyeden yapı kullanma izin belgesi alınır (ya da cins değişikliği yapılabileceğine dair Kadastro Müdürlüğüne hitaben yazı alınır.)
Lisanslı büro tarafından, Tescil Bildirimi (değişiklik beyannamesi) düzenler.
Tescil bildirimi, sözleşme örneği, talep sahibinin kimlik fotokopisi, tapu senedi ya da tapu kaydı, yapı kullanma izin belgesinin de (ya da belediyenin yazısının da) yer aldığı dosya oluşturularak kadastro müdürlüğüne başvurulur. Aynı şekilde kadastro müdürlüğü tarafından öncelikle döner sermaye tahakkuku yapılıp, tahsili sağlanır. (Bu seferki döner sermaye, yapılacak kontrollük bedelidir ve de yine sözleşme bedelinin %5’i miktarındadır).
Döner sermaye tahsilini müteakip talep fen kayıt defterine kaydedilir ve Kontrol Mühendisi (Harita Mühendisi) sorumluluğunda kontrol işlemi yapılır. Kontrol tamamlandıktan sonra işlem dosyası tescil edilmek üzere elektronik ortamda Tapu Müdürlüğüne gönderilir. İşlem tescil edildikten sonra durum Tapu Müdürlüğü tarafından, (yine elektronik ortamda) Kadastro Müdürlüğüne iletilir. Kadastro Müdürlüğü tarafından, işlem paftasına ve fen klâsörüne işlenir. Böylece işlem tamamlanmış olur.
Ve işlem dosyası arşive kaldırılır.
Ben cins değişikliği işleminin şu aşamalarında fiilen … şu, … şu, … işlemleri yaptım. Yaptığım çalışmalarla ilgili örnek belgeler ilişiktedir.
4) Ayırma (İfraz) Haritaları
Haritası serbest harita mühendisleri (ya da lisanslı harita mühendisleri) tarafından yapılmakta olan ayırma (ifraz) haritaları 2023/4 nolu genelgede şu şekilde tanımlanmıştır; ““Parselin iki ya da daha fazla parçaya bölünmesi işlemidir.”
İmar plânı olan yerlerde esas olan İmar Kanununun 18’inci maddesi gereğince belediyenin resen parselasyon işlemini yapmasıdır. Ancak 18 uygulaması uzmanlık isteyen ve maliyeti olan bir işlem olması nedeniyle belediyeler bu uygulamayı yapmakta gecikebilmektedir. Vatandaşlardan 18 uygulamasını beklemeden imar parseline kavuşmak isteyenler serbest olarak görevini icra eden harita mühendislik bürolarına başvurup parsellerinin ifrazını talep edebilirler.
İfraz talebinde bulunacak kişinin, tapu senedi veya tapu kayıt örneği ve kimliği ile herhangi bir serbest harita mühendislik bürosuna ya da lisanslı harita bürosuna başvurur. Büro ile talep sahibi arasında (matbu) iş yapım sözleşmesi düzenlenir. Büro temsilcisi bu sözleşme ile birlikte kadastro müdürlüğünden gerekli belgeleri talep eder. Bu talep sırasında talep edilen teknik belgeler için o yıl için geçerli olmak üzere yayımlanmış olan “döner sermaye ücret tarifesindeki” bedel tahakkuk edilip, tahsili sağlanır. Döner sermaye bedeli yatırıldıktan sonra işlem kayda alınır, tapu fen işleri kayıt defterine kaydedilir ve Mühendislik büronun talep ettiği teknik belgeler büro temsilcisine verilir.
Teknik belgeleri alan Büro, talep konusu parselle ilgili gerekli ölçüm ve ifraz çalışmalarını yapar, yapılan işlemin imar mevzuatına uygunluğunun onaylanması için belediye encümenine sunar. Belediye encümeni tarafından, yapılan işlemin imar mevzuatına uygunluğu onaylandıktan sonra bürosu tarafından, Tescil Bildirimi (değişiklik beyannamesi) düzenler.
Tescil bildirimi, sözleşme örneği, talep sahibinin kimlik fotokopisi, tapu senedi ya da tapu kaydı ve encümen kararının da yer aldığı dosya oluşturularak kadastro müdürlüğüne başvurulur. Aynı şekilde kadastro müdürlüğü tarafından öncelikle döner sermaye tahakkuku yapılıp, tahsili sağlanır. (Bu seferki döner sermaye yapılacak kontrollük bedelidir ve yine o yıl için belirlenmiş ücret tarifesinden hesaplanır.)
Döner sermaye tahsilini müteakip talep fen kayıt defterine kaydedilir ve Kontrol Mühendisi (Harita Mühendisi) sorumluluğunda kontrol işlemi yapılır. Kontrol tamamlandıktan sonra işlem dosyası tescil edilmek üzere elektronik ortamda Tapu Müdürlüğüne gönderilir. İşlem tescil edildikten sonra durum Tapu Müdürlüğü tarafından, (yine elektronik ortamda) Kadastro Müdürlüğüne iletilir. Kadastro Müdürlüğü tarafından, işlem paftasına ve fen klâsörüne işlenir. Böylece işlem tamamlanmış olur.
Böylece işlem tamamlanmış olur ve işlem dosyası arşive kaldırılır.
Ben ayırma işleminin şu aşamalarında fiilen … şu, … şu, … işlemleri yaptım. Yaptığım çalışmalarla ilgili örnek belgeler ilişiktedir.
5) Yola Terk İşlemi ve Yola Terk Haritası
Haritası serbest harita mühendisleri (ya da lisanslı harita mühendisleri) tarafından yapılmakta olan yola terk işlemi de bir nevi ayırma işlemi olduğu için, staj yapan öğrenci tarafından yola terk dosyası üzerinde çalışılmışsa, yukarıda ayırma için verilen izlenecek yol, yola terk işlemi için de aynen geçerli olacaktır.
6) … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... ... .
* * *