(Harita Mühendislerine Kötü Haber)
Av.Hüseyin KOÇAK
04.07.2019 tarihli ve 7181 sayılı “Tapu Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile; 3194 sayılı İmar Kanununun bazı maddelerinde de değişiklik yapılmıştır.
Bu değişikliklerden biri de 7181 sayılı Kanunun 8’inci maddesiyle 3194 sayılı İmar Kanununun 15’inci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarıdır.
15’inci madde birinci ve ikinci fıkrasının önceki ve sonraki halleri şu şekildedir;
Eski Madde.15; “İmar plânlarına göre yol, meydan, yeşil saha, park ve otopark gibi umumi hizmetlere rastlayan gayrimenkullerin bu kısımlarının ifrazına veya tevhidine izin verilmez.
İmar parselasyon plânı tamamlanmış olan yerlerde yapılacak ifraz veya tevhidin bu plânlara uygun olması şarttır.”
Yeni Madde.15; “İmar plânı bulunan alanlarda, uygulama imar plânına uygun olarak öncelikle parselasyon plânının yapılması esastır.
İmar plânı bulunan alanlarda, ifraz ve tevhit işlemleri, parselasyon plânı tescil edilmiş alanlarda yapılabilir.”
Önceki uygulama (7181 öncesi);
İmar Kanununun 15’inci maddesinde 7181 sayılı Kanun ile değişiklik yapılmazdan önceki uygulama şu şekilde idi;
İmar plânlarının uygulamasında esas olan İmar Kanunun 18’inci maddesini uygulamaktı. Ancak 18 uygulamasının geciktiği durumlarda, ilgilisi imar plânına uygun yapı yapmak istediğinde, eğer parseli müstakil bir imar parseline denk geliyorsa talep etmek suretiyle imar parseline kavuşabiliyordu.
Halihazırdaki Uygulama (7181 sonrası);
7181 sayılı Kanun sonrası uygulamaya göre; ilgili idare imar plânı gereğince 18’inci madde uygulamasını yapmadığı sürece o plân sahasındaki hiçbir parsel sahibi imar parseline kavuşamayacaktır.
Ancak ve ancak; 18 uygulaması yapılıp tescil edildikten sonra ifraz tevhit olursa o zaman 15’inci madde işletilebilecektir.
Önceye ait tartışma;
İmar Kanunun 15’inci maddesinde 7181 sayılı Kanunla yapılan değişiklik öncesinde de bu husus tartışma konusu idi. Konuyla ilgili olarak;
1.Görüşte olanlar, 15 ve 16’ncı maddelerin, henüz 18’inci madde uygulaması yapılmamış yerlerde de uygulanması gerektiğini savunuyorlardı. Bu görüşte olanlar 15 ve 16’ncı maddelerin, Kanunda 18’inci maddeden önce yer almasını, 18 uygulanmamış parsellere de uygulanabileceğine işaret olarak değerlendiriyor, ayrıca Kanunda yapılamayacağına dair açık bir hüküm olmadığı için de yapılmasında sakınca görmüyorlardı.
Nitekim uygulamada, henüz 18 uygulaması yapılmamış parsellerde 15 ve 16’ncı maddeler uygulandığında, ilgili idareler (belediyeler, valilikler), uygunluk onayını veriyor, kadastro müdürlüğünde teknik kontrolden geçiyor ve tapu müdürlüğünde de tescil edilebiliyordu.
2.Görüşte olanlar ise 15 ve 16’ncı maddelerin 18 uygulaması yapılmamış parsellere uygulanmasının sakıncalı olduğunu iddia ediyordu.
Harita Mühendisliği camiasında bazı kanaat önderlerinin ve bazı Hocaların savundukları bu görüşe sahip olanlar; örneğin imar plânında, parseli müstakil bir imar parseline tekabül etmeyen vatandaşların bu olanaktan yararlanamayacak olmasını eşitliğe aykırı olarak değerlendiriyor, ayrıca teknik yön itibariyle de, 15 ve 16’ncı madde gereğince oluşacak parselin yol sorunu olacağını ifade ediyorlardı.
Haritacıyı İlgilendiren Yönü;
Konunun Harita Mühendisini ilgilendiren yönü; bilindiği üzere 15 ve 16’ncı maddeler gereğince yapılan ifraz, tevhit gibi işlemler sonucu oluşan parseller tescile tabidir. Tescile tabi parsellerin teknik sorumluluğunun da bir Harita Mühendisi tarafından üstlenilmesi gerekmektedir… Yani bu husus Harita Mühendisi için bir gelir kapısıdır.
Bilindiği üzere belediyeler; gerek maddi olanaksızlıklar, gerek teknik eleman eksikliği ve gerekse de işlemin zorluğu nedeniyle 18 uygulamasından geri durmaktadır.
Bu durumda;
Bir taraftan, 18’inci madde uygulanmadığı sürece o plân içerisinde parseli bulunan vatandaşlar hiçbir işlem yapamayacaklardır.
Diğer taraftan; büyük ihaleli işler dışında kalan ve mesleğini serbest olarak icra etmek isteyen Harita Mühendisleri ise herhangi bir iş yapamayacaklardır. Ve yine bilindiği üzere büyük ihaleler belli başlı şirketler tarafından alınmaktadır. Halbuki okuldan yeni mezun genç Harita Mühendisleri, ya resmi bir kuruma girmeye çalışacak ya da bir büro açıp, ifraz, yola terk gibi talebe bağlı işlemlerle hayata tutunmaya çalışacaktır…
7181 sayılı Kanunla 3194 sayılı Kanunun 15’inci maddesinde yapılan değişik sonucu;
– İfraz ve yola terk gibi işlemler yapılamayacağından; meslek hayatına serbest olarak atılmak isteyen mühendislerin önü kapatılmış olmaktadır.
– Aynı şekilde tevhit işlemi de yapılamayacağından VE yine ifraz ve tevhit işlemleri yapılamadığı için imar parselleri oluşmayacağından buna bağlı olarak (binalı hale gelme şeklindeki) cins değişikliği işlemleri de yapılamayacağından, lisanslı harita mühendislerinin işleri de önemli ölçüde olumsuz etkilenecektir.
18 Sonrası 15’in uygulamasına gelince;
18 uygulaması ile zaten imar plânının öngördüğü parseller oluşmuş olacaktır… İfraz, yola terk ya da tevhit gibi işlemler niye olsun ki???
Yapılan uygulamanın üzerinden belli (belki çok uzun) bir zaman geçtikten sonra, ihtiyaç olur da plân değişikliği olursa??? Ve bu değişiklikte ufak tefek yola terk ya da ifraz tevhit ortaya çıkarsa??? İşte o zaman (büyük şirketler dışındaki) Harita Mühendisleri için iş çıkmış olacak ??? ….. (Sözümüz meclisten dışarı bir atasözümüzdeki gibi / ölme e….. ölme)
S o n u ç ;
1 – 7181 sayılı Kanunun 8’inci maddesiyle, 3194 sayılı İmar Kanununun 15’inci maddesinde yapılan değişiklik; (her geçen gün okul sayısı ve mezun sayısı artan) Harita Mühendisleri için kötü bir haberdir.
2 – Bazı meslek grupları kendileri için kanun çıkarmaya çalışırken ya da bazı kanun boşluklarından kendilerine pay çıkarmaya çalışırken;
18’inci madde uygulaması yapılmayan bir yerde 15 ve 16’ncı maddelerin uygulanmayacağını savunan ve kanunlaşmasında payı olan Haritacı kanaat önderleri ile aynı görüşü savunan Haritacı Hocalar, (her yıl haritacı işsizler ordusuna yenilerini eklemenin zaferini), kutlayabilirler. (Buna uygun da bir ata sözümüz var ama hadi onu yazmayalım!)
* * *