KISA - KISA (2/B, kullanım kadastrosu - 5 (10 adet kısa makale)

Bilindiği üzere 5831 sayılı Kanunla, 3402 sayılı Kanuna "EK MADDE 4" eklenmiştir. Ayrıntılı düzenleme ise 2012/5 nolu genelgede yer almıştır. Buna göre; daha önce çalışmaları yapılıp, tescil edilmiş olan 2/B içi parseller kadastroya tabi tutulmayacaktır.

Güncelleme çalışmaları; daha önce 2924 sayılı Kanun gereğince kullanım kadastrosu yapılarak kullanıcıları ve/veya muhdesat sahipleri belirlenmiş olmasına karşın işlemleri tamamlanmamış olan 2/B sahalarındaki son durumu belirlemek amacıyla yapılır.

Güncelleme yapılacak yerler; 6831 sayılı Kanunun 2/B maddesi uyarınca Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan ve daha önce mülga 2924 ya da 3402 sayılı kanunlar uyarınca fiili kullanım durumuna göre kadastroya tabi tutularak (fiili kullanım durumuna göre sınırlandırma, ölçüsü ve Hazine adına tespiti yapılarak kullanıcısı ve varsa muhdesatı belirlenip kadastro tutanağı düzenlenmek suretiyle askı ilan veya yargı kararı sonucu) tapuya tescili yapılmış ve bu kere, Maliye Bakanlığının talebi üzerine Merkezce verilecek talimat üzerine ifraz, tevhit, kullanıcı/muhdesat değişikliği vs. yapılacak yerlerdir. (2012/5 nolu enelge)

Ne Kanun metninde ve ne de 2012/5 nolu genelgede; güncelleme çalışmalarının askı ilânına alınacağına dair bilgi bulunmamaktadır. Daha önce kesinleşmiş olması nedeniyle de zaten gerek yoktur. Sonuç olarak; Güncelleme çalışmaları askı ilânına alınmaz.

3402 sayılı Kadastro Kanununun EK MADDE 4 gereğince yapılan güncelleme çalışmaları sırasında;

a) Tapu kütüğüne daha önce kullanıcı ve/veya muhdesat sahibi olarak yazılanda herhangi bir değişiklik yoksa aynen alınır.

b) Kullanıcı ve/veya muhdesat sahipleri kullanıcı olma ve muhdesatlarını başkasına devretmişler ise, bunu çalışmalar sırasında beyan etmeleri gerekir.(bu durumda, ilgilisinin beyan ve imzasını içeren tutanak düzenlenir ve ekip görevlilerince birlikte imzalanır) veya noterlikte düzenlenen ya da haricen düzenlenip muhtarlıkça tasdik edilen bir belge ile kanıtlanması halinde, yeni duruma uygun kullanıcı ve/veya muhdesat sahibi dikkate alınır.

19.04.2012 tarihli 6292 sayılı Kanun ile; 2/B alanlarındaki kullanıcı ve/veya muhdesat sahiplerinden; kullanıcı ve/veya muhdesat sahibi olmalarının 31.12.2011 tarihinden öncesine ait olanların satın alabilmek için başvurabilecekleri hükmü getirilmiştir. (md:6/2)

Bu hüküm gereğince “GÜNCELLEME ÇALIŞMALARI” yapılan 2/B alanındaki kullanıcı ve/veya muhdesat sahibinin değişikliğinin mutlaka 31.12.2011 tarihinden önce gerçekleşmesi gerekir. Aksi değişiklik dikkate alınmaz.

Daha önce kullanıcısı belirlenip tapu kütüğüne yazılan bir taşınmazın kullanıcısının ölümü üzerine mirasçılarına intikal ve taksim söz konusu ise; ibraz edilecek veraset belgesi ve noterlikte düzenlenen ya da haricen düzenlenip, muhtarlıkça tasdik edilen taksim senedinin ibraz edilmesi halinde, yeni duruma uygun kullanıcı ve/veya muhdesat sahibi dikkate alınır.

– 2/B sahasında yapılan güncelleme çalışmaları sırasında, parsellerin tescilli halleri aynen esas alınmak suretiyle işlem yapılması halinde imar mevzuatı yönüyle herhangi bir işlem yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

– Ancak, parsellerin ilk durumuna göre ifraz ya da tevhit söz konusu ise yapılacak ifraz ve tevhidin imar mevzuatına uygunluğunun onaylanması gerekir. İfraz ya da tevhidin 31.12.2011 tarihinden önce yapılmış olması gerekir. Bu tarihten sonraki ifraz tevhitler dikkate alınmaz.

(5831 sayılı Kanunla 3402 sayılı Kadastro Kanununa eklenen; EK.4’üncü maddesi; “….. Maliye Bakanlığının talebi üzerine Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce fiili kullanım durumları dikkate alınmak suretiyle ifraz ve/veya tevhit de yapılabilir...

Bu madde kapsamındaki kadastro, ifraz ve tescil işlemleri 3194 sayılı İmar Kanunu ile 03.07.2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunundaki kısıtlamalara tabi olmaksızın yapılır. …..” hükmünde iken bu hüküm Anayasa Mahkemesinin 12.05.2011 tarih, E.2009/24; K.2011/75 sayılı kararı ile iptal edilmiş olduğundan bu sahalarda yapılacak çalışmalar sırasında olacak ifraz – tevhitlerin de imar mevzuatına ve de 5403 sayılı Toprak Koruma Kanununa uygun olması gerekir.)

Bir üst maddede imar mevzuatı için bahsedilen gerekçe Toprak Koruma Kanunu için de geçerlidir. O nedenle de; Eğer güncelleme çalışmaları sırasında ifraz – tevhit gibi bir işlem varsa, bu işlemin, 21.12.2011 tarihinden önce olması koşulunun yanı sıra, yine uygunluğuna dair il ya da ilçe tarım müdürlüğünden alınan yazı istenmesi gerekir.

a) Daha önce, fiili kullanım durumuna göre kadastrosu yapılarak ya da hükmen, kullanıcısı veya muhdesatı belirlenerek, tapuya tescil edilmiş 2/B alanları kadastroya tabi tutulmayacak olup, bu alanlar dışında tapuya tescil edilmiş diğer 2/B alanlarında; 5831 sayılı Kanun kapsamında “kullanım kadastro” ya da “güncelleme çalışmaları” yapılmayacaktır.

b) Halen; “Kullanıma (şagile)/muhdesata” yönelik devam eden davalar hariç, “sınıra veya mülkiyete” yönelik olarak davası devam ettiği tespit edilen (hükme bağlanmış olup da henüz kesinleşmeyenler dahil) taşınmazların çalışma kapsamına alınmaması, ….. (2012/5 nolu genelge A/1.22)

2/B çalışmalarında yapılan isim soyad gibi hatalar; 2016/2 nolu genelge kapsamında düzeltilebilir.

Yapılan “kullanım kadastrosu” ya da “güncelleme çalışmaları” sonucu, 31.12.2011 tarihinden öncesinden beri kullanıcı ya da muhdesat sahibi gösterilmiş olmalar 6292 sayılı Kanun kapsamında hak sahibi sayılırlar.

Hak sahipleri; 6292 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte (“kullanım kadastrosu” ya da ”güncelleme çalışmaları” yapılarak) tescilleri yapılmış olanlar, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde ilgili idareye başvurması gerekir. (İlgili idare; illerde Defterdarlık, ilçelerde ise malmüdürlüğüdür.) “Kullanım kadastrosu” ya da “güncelleme çalışmaları” Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapılıyorsa; çalışmaların tescilini müteakip 8 ay içinde ilgili idareye başvurmaları gerekir.

2/B sahasında kullanıcı olarak ya da muhdesat sahibi olarak görünenlerin süresi içerisinde başvurmaması halinde, o yeri doğrudan satın alma hakkı düşer. Bu taşınmazlar Maliye Hazinesi adına tescillidir. Başkası hak iddia edemez.

Hak sahiplerine yapılacak doğrudan satılacak olan taşınmazların satış bedeli, rayiç bedelin yüzde yetmişidir. Satış bedeli beşin ya da taksitle ödenebilir. Satış bedelinin tümünün peşin ödenmesi halinde yüzde yirmi, en az yarısının ödenmesi halinde ise yüzde on oranında indirim uygulanır. Bu bedeller, idarece yazılı tebligat tarihinden itibaren en geç üç ay içinde ödenir. Taksitlendirme koşulları yine aynı maddede yer almaktadır.

6292 sayılı Kanun gereğince hak sahibini belirleme yetkisi Milli Emlak Müdürlüğüne aittir.

6292 sayılı Kanunun 7’nci madde birinci fıkrası; “Tapu ve kadastro veya imar mevzuatına göre ilgilileri adına oluşturulan ve tapuda halen kişiler adına kayıtlı olan taşınmazlardan Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2/A veya 2/B belirtmesi bulunan veya konulan taşınmazların tapu kayıtları bedel alınmaksızın geçerli kabul edilir. …” hükmündedir.

Bu düzenlemeye göre; kadastro müdürlükleri tarafından yapılan çalışmalar ile tapulanmış olduğu halde daha sonra yapılan çalışmalarla orman haritasında orman ya da 2/B sahasında kalan taşınmazlar, 6292 sayılı Yasayla birlikte herhangi bir bedel ödenmeksizin önceki kayıt maliklerine iade edilebilecektir.

İade işlemi; illerde defterdarlık, ilçelerde ise malmüdürlüklerinin yazısı üzerine tapu kütüğünde yer alan 2/B belirtiminin terkini suretiyle olacaktır.

*   *   *