1 – Plân Örneği ve Döner Sermaye
Plân örneği; “Parselin tescilli tapu planından (tescilli haritasından/paftasından) aynen alınan örneğidir.” (2023/5 nolu genelge md:3)
492 sayılı Harçlar Kanununa göre plân örneği harcı kadastro müdürlüğü tarafından tahakkuk fişi düzenlenerek ilgilisi tarafından bankaya veya maliye veznesine yatırılır.
6083 sayılı Kanun eki “I SAYILI TARİFE CETVELİ”nde de; plân örneği talepleri için döner sermaye alınacağı konusunda herhangi bir belirleme yoktur.
Plân örneği talepleri için döner sermaye ücreti alınmayacağı 2023/5 nolu genelgenin 14/2’nci maddesinde de somut olarak dile getirilmiştir; 14/2’nci maddedeki düzenleme; “Bu işlem için Döner Sermaye İşletmesi adına herhangi bir ücret alınmaz.” şeklindedir.
2 – Hazine Mallarının 4706 sayılı Kanun Kapsamında İfrazı
Maliye Hazinesi taşınmazlarından, 4706 sayılı Kanun kapsamında yapılacak işlemlerden döner sermaye bedeli alınmaz.
4916 sayılı Kanunun 6’ncı maddesiyle 4706 sayılı Kanunun 7’nci maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklik gereğince; Tapu ve Kadastro İdaresince yapılacak işlemler, Tasarruf İşlemleri Dairesi Başkanlığınca yayımlanan 2003/11 sayılı genelgede yer almıştır. Genelgenin A/3 nolu başlığı şu şekildedir;
“… 4916 sayılı Kanunun 6’ncı maddesiyle; 4706 sayılı Kanunun 7’nci maddesinin birinci fıkrası; “Hazineye ait taşınmazların değerlendirilmesi ile ilgili işlemlerde Bakanlık tarafından istenilen bilgi ve belgeler, kamu kurum ve kuruluşlarınca öncelikle gönderilir ve görüş yazıları en geç iki ay içinde cevaplandırılır. Bu süre içinde cevap verilmediği takdirde olumlu görüş verilmiş sayılır. İfraz, tevhit, tescil ve tespit işlemleri (Değişik:-30.07.2013 tarihli Makam Oluru ile ‘İmar mevzuatındaki kısıtlamalara tabi olmaksızın ve’ ibaresi Genelge metninden çıkarılmıştır.) herhangi bir ücret, bedel ve gider karşılığı talep edilmeksizin ilgili kuruluşlarca, talebi izleyen iki ay içinde yerine getirilir.” şeklinde değiştirilmiştir.
Buna göre;
- a) Maliye kuruluşlarınca, Hazineye ait taşınmaz malların değerlendirilmesine yönelik olarak, tapu ve kadastro müdürlüklerine gönderilecek görüş isteme yazıları, iki aylık süre dolmadan ve gerektiğinde bölge müdürlüklerinden de soru konusu edilmek suretiyle değerlendirilerek sonucu açıklayıcı bir yazı ile bildirilecektir. Şayet, talebin karşılanması mümkün değilse, cevap yazısında yasal gerekçeleri de açıklanacaktır.
- b) (Değişik:-30.07.2013 tarihli Makam Oluru ile) 4706 sayılı Kanun kapsamında Hazineye ait taşınmazların değerlendirilmesine yönelik olarak, ilgili idarece yapılacak ifraz, tevhit, tescil ve tespit işlemleri ile ifraz haritalarının kontrolü ve bunların tesciline yönelik taleplerin yürürlükte bulunan imar mevzuatı kapsamında değerlendirilerek, talebi izleyen iki ay içinde karşılanması gerekmektedir. Gerek bu taleplerin ve gerekse de kadastral belge taleplerinin karşılanması sırasında herhangi bir ücret ve gider karşılığı talep edilmeyecektir…”
Aynı konuda daha sonra 2004/1 ve 2005/1 sayılı genelgeler de yayımlanmıştır. Her iki genelge de 2012/7 nolu genelge ile yürürlükten kaldırılmıştır.
* 4706 sayılı Kanun kapsamındaki işlemin serbest mühendis tarafından yapılması halinde döner sermaye;
Bilindiği üzere 4706 sayılı Kanun kapsamındaki ifraz işlemleri (mülga) 2004/1 ve 2005/1 sayılı genelgeler gereğince kadastro müdürlüğü tarafından yapılmakta idi… Ancak, Defterdarlık ya da malmüdürlüğü, kadastro müdürlüğünün iradesi dışında, haritasını yaptırmış olarak başvurması halinde, bunun da kabulünde sakınca bulunmayacaktır.
İşlem için, döner sermaye tahsili konusunda tam bir netlik bulunmamaktadır. Bir tarafta 4706 sayılı Kanun gereğince yapılan işlemler döner sermayeye tabi değildir. Diğer taraftan da bir kontrollük işlemi söz konusudur.
Ancak, şöyle bir çözüm yolu bulunabilir.
Malmüdürlüğü tarafından, belge temini için ve de işlem dosyasının kabulü sırasında; işlemin 4706 sayılı Kanun kapsamındaki işlemlerden olması nedeniyle döner sermaye tahakkukunun yapılmamasını talep eden yazı yazılırsa, döner sermaye tahakkuku yapılmadan işlemin kontrolü yapılabilir.
3 – Karayolları Genel Müdürlüğü İşlemleri
Karayolları Genel Müdürlüğünün, Teşkilat Kanunu kapsamında yapacağı işlemler döner sermayeden muaftır. Dayanağı 6001 sayılı KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDAKİ KANUN’dur.
Bu Kanunun 12’nci madde 2’nci fıkrası şu şekildedir;
“Genel Müdürlük bu Kanun kapsamındaki görevleri dolayısıyla yapacağı işlemler yönünden, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi hariç, her türlü vergi, resim, harç ve paydan, tapu ve kadastro işlemlerinden kaynaklanan her türlü döner sermaye ücretinden muaftır. …”
* Karayolları Genel Müdürlüğü, Teşkilat Kanunları kapsamında yapacakları işlerde döner sermayeden muaf olmaları nedeniyle, aynı Kanun kapsamında hükmen yaptıracakları tescil işlemlerinde de döner sermayeden muaf tutulmalıdır.
4 – Okul, Cami, Hastane, Karakol, Sağlık Ocağı Spor Tesisleri, TSK Tesisler, Hükümet Binası
Okul, cami, hastane, karakol, sağlık ocağı, spor tesisleri, Türk Silahlı Kuvvetler Tesisleri, hükümet binası, Türkiye Kızılay Derneği ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna ait taşınmazlara ile ilgili işlemler döner sermaye ücretinden muaftır.
Döner sermaye bedeli alınmaması gereken bu tesislerle ilgili taleplerde, istem belgesinin “tutarı” bölümüne taşınmaz malın cinsi yazılır.
4736 sayılı KANUN ve Muafiyet
4736 sayılı Kanunun 1/1’inci maddesi; “Genel bütçeye dahil daireler ile katma bütçeli idareler, bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, yasayla kurulan fon,... üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik gereği yapılması gereken ticari indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanmaz” hükmü bulunmaktadır.
4736 sayılı Kanunun bu hükmü karşısında; (mülga) 1993/2 sayılı genelge eki yönergenin 19’uncu maddesinde sıralanan; okul, cami, hastane, spor tesisleri, sağlık ocağı, karakol, hükümet binası gibi kamu hizmetlerine ayrılan veya Türk Silahlı Kuvvetlerine ait tesislerle Türkiye Kızılay Derneği ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna ait taşınmazlarla ilgili taleplerden döner sermaye alınıp alınmayacağı hususunda tereddüt bulunmakta idi.
Ancak; 10.06.2003 tarih, 25135 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 13.05.2003 tarih, 2003/5629 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 1’inci maddesinde; “28.01.2002 tarihli ve 2002/3654 sayılı Kararnamenin Eki Karara 19’uncu ve 20’nci maddeler eklenmiş ve söz konusu Kararın diğer madde numaraları teselsüm ettirilmiştir.”
19’uncu maddesi; Okul, cami, hastane, spor tesisleri, sağlık ocağı, karakol, hükümet binası gibi kamu hizmetlerine ayrılan veya Türk Silahlı Kuvvetlerine ait tesislerle Türkiye Kızılay Derneği ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna ait taşınmaz mallara yönelik olarak Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce yapılacak aplikasyon, kadastro sonrası değişiklik işlemi ve bunların kontrollük hizmetleri ile verilecek bilgi, belge ve harita örneklerinden yararlananlar, 08.01.2002 tarihli ve 4736 sayılı Kanunun 1’inci maddesinin birinci fıkrası hükmünden muaftır” hükmündedir.
Bu nedenle okul, cami, hastane, spor tesisleri, sağlık ocağı, karakol, hükümet binası gibi kamu hizmetlerine ayrılan veya Türk Silahlı Kuvvetlerine ait tesislerle Türkiye Kızılay Derneği ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna ait taşınmazlara yönelik yapılacak aplikasyon, kadastro sonrası değişiklik işlemleri ile bilgi, belge ve harita örnekleri verilmesinden, döner sermaye ücreti alınmadan taleplerin karşılanması gerekir… (TKGM–Tasarruf İşlemleri Dairesi Başkanlığının 27.06.2003 tarih, 2191 sayılı talimatı.)
5 – Mahkeme ve İcra Dairelerince Haciz ve İhtiyati Tedbir Kararı İçin Belge Talebi
Mahkemeler ve icra dairelerinin, haciz ve ihtiyati tedbir kararları nedeniyle tapu veya kadastro müdürlüklerinden isteyecekleri, taşınmaz malın ada ve parsel numarasının tespiti taleplerinden döner sermaye ücreti alınmaz… (Araziye gidilmesi halinde giderler ilgilisince karşılanır.)(2023/4 nolu genelge md.7/11)
6 – Mahkemelerin Bilgi ve Belge Talepleri
Mahkemelerden gelecek bilgi ve belge taleplerinde döner sermaye tahakkuk ettirilip, ettirilmeyeceği 2023/4 sayılı genelgenin 7’nci madde, on ve müteakip fıkralarında yer almıştır.
Buna göre; “Kadastro Mahkemelerinin bilgi ve belge taleplerinden döner sermaye ücreti alınmaz” (2023/4 nolu genelge md.7/10)
7 – Mahkeme Kararının İnfazı ve Döner Sermaye
- a) Kadastro Mahkemeleri İçin
Mahkeme kararlarının infazında döner sermaye alınıp alınmayacağı konusu 6083 sayılı Kanun eki “I SAYILI TARİFE ÇİZELGE”nin (2.10) nolu başlığında yer almıştır. Bu başlıkta; kadastro mahkemelerinin infazında, tescil bildirimi düzenlenmesi gereksin ya da gerekmeksizin; kadastro müdürlükleri ve tapu müdürlükleri tarafından döner sermaye ücreti alınmaz.
- b) İdare Mahkemesi Asliye Hukuk ve Sulh Hukuk Mahkemeleri
İdare Mahkemesi, Sulh Hukuk Mahkemesi ve Asliye Hukuk Mahkemesi kararı için; tescil öncesi tescil bildirimi düzenlenmesi gerekiyorsa, kadastro müdürlüğü tarafından döner sermaye alınır.
Ancak aynı işlemin tescili sırasında tapu müdürlüğü tarafından döner sermaye ücreti alınmaz.
8 – Kat Mülkiyeti Kanunu Kapsamında RESEN Cins Değişikliği ve Döner Sermaye
7327 sayılı Kanunun 10’uncu maddesiyle 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun Geçici 1’inci maddesi değiştirilmiştir.
10’uncu maddenin altıncı fıkrası şu şekildedir;
“Yapı kullanma izin belgesi düzenlenen tüm yapıların cins değişikliği işlemleri resen yapılır. Yapı kullanma izin belgesini düzenlemeye yetkili idare tarafından Mekânsal Adres Kayıt Sistemine yüklenerek elektronik ortamda kadastro müdürlüğüne gönderilen yapı kullanma izin belgesi ile yapı aplikasyon projesine göre kadastro müdürlüğünce tescil bildirimi düzenlenir. Tapu müdürlüğüne gönderilen tescil bildirimi üzerine başkaca bir belge aranmaksızın cins değişikliği resen tescil edilir. Cins değişikliği yapılmış taşınmaz kat irtifakı tesisli ise, kat irtifakının tesciline ait resmi senede ve 12’nci maddede yazılı belgelere dayalı olarak başkaca bir belge aranmaksızın resen kat mülkiyetine geçilir. Bu işlemler döner sermaye hizmet bedelinden muaftır.”
Konu Tapu ve Kadastro İdaresine Kadastro Dairesi Başkanlığının 2021/2 sayılı genelgesiyle iletilmiştir… Uygulamayla ilgili olarak genelgede şu ifade de yer almaktadır;
“… 7327 sayılı Kanunun yürürlük tarihi itibariyle ilgili idarece Mekânsal Adres Kayıt Sistemine Yapı Kullanma İzin Belgesi ile Yapı Aplikasyon Projesi yüklendiğinde; resen cins değişikliği işlemi yapılmak üzere belgeler, Mekânsal Adres Kayıt Sistemi üzerinden ilgili Kadastro Müdürlüğünün MEGSİS başvuru sistemine elektronik ortamda gönderilecektir. Herhangi bir aksaklığa sebebiyet vermemek için ilgili idareler tarafından sistem entegrasyonu sağlanana kadar, ilgili idarelerce bu belgeler; Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün sunacağı sistem üzerinden elektronik olarak ilgili Kadastro Müdürlüğüne gönderilecektir.
İlgililerce yapı kullanma izin belgesi ve yapı aplikasyon projesinin Kadastro Müdürlüğüne fiziki olarak sunulması halinde de işlem resen karşılanacaktır.”
Sonuç olarak; 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun, 7327 sayılı Kanunla değişik GEÇİCİ 1’inci maddesine göre;
– “Yapı kullanma izin belgesi” düzenlenen tüm yapıların resen cins değişikliğinin yapılması işlemlerinde,
– Kat irtifakı tesisli taşınmazlarda, resen kat mülkiyetine geçiş işlemlerinde,
Döner sermaye ücreti alınmaz.
9 – İmar Parsellerinin Yeni Cinsi ve Döner Sermaye
3194 sayılı İmar Kanununun 15 ve 16’ncı maddelerine göre yapılan uygulamalarda, uygulamanın altlığı olan imar plânına göre oluşan parsellerin, mevcut vasıflarını kendiliğinden kaybederek imar plânı ile getirilen kullanıma amaçlarına konu ve tabi olmaları işlemin doğal sonucu olduğu için bu parsellerin tescilinde ayrıca cins değişikliği için döner sermaye ücreti alınmaz.
Ayrıca; daha önce; imar plânı uygulaması sonucu oluşan imar parsellerine, ana parselin cinsinin aynen taşınmış olduğu örneklerle karşılaşılmaktadır. Bu durumdaki parsellerin cinsinin arsaya çevrilmesi halinde de döner sermaye alınmaz.
10 – DOP’tan Oluşturulan Alanlarda Terk ve Bağışlama
6083 sayılı Kanunun 8’inci madde altıncı fıkrası; “… 3194 sayılı İmar Kanununun 18’inci maddesinin üçüncü fıkrasında sayılan alanlarda yapılan her türlü bedelsiz terk ve bağışlama işlemlerinden de döner sermaye ücreti tahsil edilmeyeceği,…” hükmündedir.
İmar Kanunun 18’inci maddesi üçüncü fıkrasında yer alan alanlar, imar plânı uygulaması sırasında düzenleme ortaklık payı (DOP) adı altında, uygulamaya tabi parsellerden kesinti yapılarak oluşturulan alanlardır.
18’inci madde üçüncü fıkrada sayılan alanlar şunlardır;
“Yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil saha, ibadet yeri ve karakol, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı öğretime yönelik eğitim tesis alanları, Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık tesis alanları, pazar yeri, semt spor alanı, toplu taşıma istasyonları ve durakları, otoyol hariç erişme kontrolünün uygulandığı yol, suyolu, resmî kurum alanı, mezarlık alanı, belediye hizmet alanı, sosyal ve kültürel tesis alanı, özel tesis yapılmasına konu olmayan ağaçlandırılacak alan, rekreasyonalanı olarak ayrılan parseller ve mesire alanları”dır.
11 – Madde.41 Gereğince Düzeltme ve Döner Sermaye
3402 sayılı Kadastro Kanununun 41’inci maddesi gereğince; Kadastro sırasında veya sonrasında yapılan işlemlerle geometrik durumları kesinleşmiş olan taşınmazlarda ölçü, sınırlandırma, tersimat ve hesaplamadan doğan hatalar, ilgilisinin müracaatı veya kadastro müdürlüğünce resen düzeltilir.
41’inci madde gereğince düzeltilecek olan hata; ilgililerin kusuru olmaksızın, idare tarafından yapılmış hatalardır. 6083 sayılı Kanunun 8’inci madde altıncı fıkrasında, döner sermayeye tabi olmayan işlemler sayılırken; “…Genel Müdürlük birimlerince sebebiyet verilmiş hataların düzeltilmesi işlemleri,..” de yer almıştır.
Sonuç olarak 3402 sayılı Kadastro Kanununun 41’inci maddesi gereğince idari yoldan yapılacak teknik hata düzeltmelerinden döner sermaye ücreti alınmaz.
12 – Çok Malikli Taşınmazlarda, Tapu Müdürlüklerinde Kamulaştırma Ferağı ve Döner Sermaye
Kamulaştırma işleminde; birden fazla maliki olan taşınmazların maliki ferağ vermek için aynı anda tapu müdürlüğüne gelemiyorsa; ilk ferağ işlemi için döner sermaye tahakkuk etmekle yetinilir, daha sonra gelenler için ayrıca tahakkuk yapılmaz.
13 – Orman Kadastrosu ve Döner Sermaye
6831 sayılı Orman Kanununun 11’inci madde dördüncü fıkrası; “Kadastrosu yapılıp, kesinleşen Devlete ait ormanlar, tapu müdürlüklerince hiçbir harç, vergi ve resim alınmaksızın orman vasfı ile, 2’nci maddeye göre orman sınırları dışına çıkarılan yerler halihazır vasfı ile kaydına belirtme yapılarak Hazine adına tescil olunur.” hükmündedir.
Orman kadastrosunun teknik kontrolü ve tescili döner sermaye ücretinden muaftır… 22.02.2007 tarihli ve 2007/11780 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı.
Konu Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün 17.04.2007 tarihli ve 2007/9 sayılı genelgesinde şu şekilde yer almıştır;
“…22.02.2007 tarihli ve 2007/11780 sayılı kararnamenin eki kararın 1.maddesi; 28.01.2002 tarihli ve 2002/3654 sayılı Kararnamenin eki karara aşağıdaki madde 35’inci madde olarak eklenmiş ve söz konusu kararın diğer madde numaraları teselsül ettirilmiştir.
MADDE 35 – “(1) Orman Genel Müdürlüğü; 6831 sayılı Orman Kanunu ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu kapsamında yürütülen orman kadastrosu ve kadastro çalışmaları ile 2859 sayılı Tapulama ve Kadastro Paftalarının Yenilenmesi Hakkında Kanun uyarınca yürütülmekte olan kadastro ve yenileme çalışmalarında kullanılmak üzere, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce sunulan her türlü harita, harita bilgi ve belgeleri ile bu çalışmalara ilişkin kontrollük hizmetlerinden yararlanmada, 08.01.2002 tarihli ve 4736 sayılı Kanunun 1’inci maddesinin birinci fıkrası hükmünden muaftır” hükmündedir.
Bu nedenle; 35’inci madde hükümlerinin 4736 sayılı Kanunun 1’inci maddesinin birinci fıkrası hükmünden muaf kılınması sebebiyle döner sermaye ücreti alınmaması gerekmektedir.
14 – Ormanlarla İlgili Mahkeme Kararı ve Döner Sermaye
Yukarıda (H) başlığında, mahkeme kararlarının infazı işlemlerinden döner sermaye alınmaması gerektiği hususuna değinilmişti. (Bkz.sa:103)
Bir yerin orman olduğuna dair alınan kararların infazında ve tesis kadastrosu sırasında tapulandığı halde, daha sonra geçen orman kadastrosu sırasında orman içinde kalan taşınmazlarla ilgili olarak alınan mahkeme kararının infazında da; –Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün görüşü– döner sermaye ücretinin alınmayacağı yönündedir… (TKGM – Tasarruf İşlemleri Dairesi Başkanlığının 20.09.2002 tarih ve 3221 sayılı talimatı.)
Gerekçe olarak;
* Orman ve 2/B sahalarının Maliye Hazinesi adına tescil edildiği,
* 6831 sayılı Orman Kanununun 11’inci madde dördüncü fıkrasında; kadastrosu yapılıp kesinleşen Devlete ait ormanların, hiçbir harç, vergi ve resim alınmaksızın Hazine adına tapuya tescil edileceği, (Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünün 08.05.2002, 2002/12 nolu genelgesi) ... gösterilmiştir.
15 – 6292 sayılı Kanun Kapsamında Yapılacak İşlemler Döner Sermayeye Tabi Değildir
Kamuoyunda 2/B arazilerine getirilen af olarak bilinen 6292 sayılı Kanunun amacı birinci maddesinde şu şekilde yer almıştır;
“Bu Kanunun amacı 31.08.1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 2’nci maddesi gereğince, Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerlerin değerlendirilmesi, yeni orman alanlarının oluşturulması, nakline karar verilen Devlet ormanları içinde veya bitişiğinde bulunan köyler halkının yerleştirilmesi ve orman köylülerinin kalkındırılmasının desteklenmesi ile Hazineye ait tarım arazilerinin satışına ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.”
Muafiyetle ilgili düzenleme ise bu Kanunun 10’uncu madde altıncı fıkrasında yer almıştır. Bu fıkra şu şekildedir;
“(6) Bu Kanun hükümlerinin uygulanmasında yapılacak satış, tescil, devir, kayıt, terkin, düzeltme, ifraz, tevhit, cins değişikliği ve ipotek işlemleri ile bunlara bağlı ve tamamlayıcı nitelikteki işlemler; veraset ve intikal vergisinden, 492 sayılı Kanun ile 26.05.1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu kapsamında alınan harçlardan, bu işlemler nedeniyle düzenlenecek kayıtlar damgası vergisinden ve genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerince alınan ücretlerden muaftır.”
Aynı husus Kadastro Dairesi Başkanlığı çıkışlı 2012/5 sayılı genelgede şu şekilde yer almıştır;
“c) Bilgi ve Belge Taleplerinin karşılanmasında İzlenecek Yöntem;
19.04.2012 tarihli ve 6292 sayılı Kanunun 8’inci maddesinin birinci fıkrası ve 10’uncu maddesinin altıncı fıkrası hükümleri gereğince; Bu Kanun kapsamında idaremizce yapılacak işlemler ve ilgili idarelerce idaremizden istenecek bilgi ve belge talepleri herhangi bir ücrete tabi tutulmadan süratle karşılanması gerekir”
16 – 3091 sayılı Kanun Kapsamında Çalışma ve Döner Sermaye
Bilindiği üzere 3091 sayılı Kanun; taşınmaz mal zilyetliğine yapılan tecavüzlerin önlenmesi amaçlıdır… Muhtarların köy yollarına taşınmazların tecavüzlü olup olmadıklarının tespiti taleplerinin 3091 sayılı Kanun çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir.
Bu Kanuna göre yapılacak işlemler döner sermaye uygulaması kapsamında olmadığından döner sermaye adına ücret tahakkuku söz konusu olmayacaktır… TKGM–Fen Dairesi Başkanlığının 29.06.1993 tarihli ve 1053 sayılı talimatı.
17 – Afet Kadastrosu ve Döner Sermaye
13.05.2003 tarih, 2003/5629 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince; 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun kapsamında yapılacak afet kadastrosu ve buna dayalı tescil işlemleri ile ilgili taleplerin karşılanmasından döner sermeye ücreti alınmaz.
Tapu müdürlüklerince yapılan işlemler için ya da kadastro müdürlükleri tarafından yapılan veya kontrol edilen işlemler için tahsil edilecek olan döner sermaye bedelleri; öncesinde Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğünce her yıl yayımlanan tarife ile belirlenmekte idi… O dönemde; Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 13 Temmuz 1993 tarih 631 sayılı yazıyla talebi ve Devlet Bakanlığının 19.07.1993 tarih 00005 sayılı yazısı gereğince TKGM–Fen Dairesi Başkanlığınca yayınlanan 27.07.1993 tarih 1296 sayılı talimat ile; Afet kadastrosu, Döner Sermaye uygulaması kapsamına alınmamıştır.
(6083 sayılı Kanunun 8/5’inci maddesi; AYM’nin 29.07.2012 tarih E.2011/16, K.2012/129 sayılı kararıyla, Anayasanın 2, 7 ve 73’üncü maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmesi üzerine) halen döner sermayeye tabi işlemler; 6083 sayılı Kanun eki “I SAYILI TARİFE CETVELİ” ile her yıl yayımlanmaktadır… Bu Tarifede de, afet kadastrosu ile ilgili işlemlerden döner sermaye alınacağına dair herhangi bir belirtim bulunmamaktadır.
O Nedenle de;
7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun gereğince yapılacak afet kadastrosu ve buna dayalı tescil işlemlerinden Döner Sermaye ücreti alınmadan taleplerin karşılanması gerekir… (TKGM–Tasarruf İşlemleri Dairesi Başkanlığının 27.06.2003 ta. 2191 sa. talimatı.)
18 – TOKİ Talebi ve Döner Sermaye
TOKİ’nin talebine konu işlem Maliye Hazinesi taşınmazları ile ilgili olup; 4706 sayılı Kanun kapsamında yapılacak işlemlerden ise döner sermaye alınmaz.
19 – SGK Talepleri ve Döner Sermaye
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) taleplerinde; kadastro müdürlüğü ve tapu müdürlüğü tarafından döner sermaye ücreti alınmaz.
“5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 36’ncı maddesinde, (6552 sayılı Kanunun 38’inci maddesi ile değişik) ‘Kurum, bu Kanun kapsamındaki faaliyetleri ve 492 sayılı Harçlar Kanununa göre alınan harçlardan, elektrik ve havagazı tüketim vergisi ve yangın sigortası vergisi hariç olmak üzere 26.05.1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu gereğince alınan vergi, harç, katılma payı ile tasdik ücretlerinden, düzenleyeceği kağıtlar nedeniyle damga vergisinden, sahip olduğu taşınmazlar dolayısıyla emlak vergisinden, satın alınan ve satılan taşınmazlar ile ilgili olarak tapu ve kadastro döner sermaye bedellerinden ve her türlü dava ve icra işlemlerinden teminat yatırma mükellefiyetinden muaftır.’ hükmü yer almaktadır.
Bu kapsamda, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının tapu müdürlükleri ve kadastro müdürlüklerinde yaptıracağı işlemler ile talep edilen bilgi ve belgelerin verilmesi esnasında, yukarıda belirtilen Kanun maddesi gereğince döner sermaye hizmet bedeli alınmaması gerekmektedir.”… (TKGM–Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğünün 15.04.2016 tarih, E.887037 sayılı talimatı.)
* * *