Av.Hüseyin KOÇAK
141 – DOP'TAN OLUŞAN PARK ÜZERİNE TRAFO
SORU) 18'inci madde uygulaması yapılan bir yerde oluşturulacak yeni trafo alanını daha önce DOP’tan oluşturulmuş olan park alanından karşılamak mümkün müdür? Malik olarak belediye mi gösterilir? (RUKİYE UYSAL)
CEVAP) Bazı belediye hizmetlerinin görülebilmesi ya da kamu yararı için gerekli (yüksek gerilim hattı, trafo gibi) tesisler şahıs parseline rastlamışsa, irtifak hakkı kurulmaktadır. Aynı tesislerin yola, yeşile de rastlaması mümkündür. Bu durumda, irtifak hakkı nedeniyle yol ya da yeşil alanın tescili söz konusu olabilir.
Yol ya da yeşil alanın irtifak hakkına konu kısmı, paftasında kesik çizgilerle belirlenip ayrı bir parsel numarası verilir. Ve bu kısım yeni verilen parsel numarasıyla tescil edilir. Tescilde malik hanesi boş bırakılıp, sadece tescil edilen alanın nevi (yol, park vs.) gösterilir. Trafo için de aynı şey söz konusudur... Daha sonra trafonun kaldırılması halinde tapu kütüğündeki tescil terkin edilir.
Konuyla ilgili Genel Müdürlük Tasarruf İşleri Dairesi Başkanlığının muktezaları şu şekildedir;
“..... Merkez İlçe, S.... Köyünde, Ö.H.’ya ait 107 ve S.P.’e ait 110 parsel sayılı taşınmaz mallar üzerinden, şirketlerince geçirilen enerji nakil hattı nedeniyle tesis edilmiş irtifak haklarına konu olan yerlerin imar plânında yol olarak gösterilen kısma isabet etmesi nedeniyle ifraz ve tevhid işlemi sırasında, bu kısımların tapu sicilinden terkin edilmemesi istenmektedir.
Bilindiği üzere, Medeni Kanunun 912’nci maddesi (Yeni Kanunun 999’uncu maddesi) ile İmar Kanununun 11’inci maddeleri gereğince yollar, umumi hizmetlere ayrılmış taşınmaz mallar olması nedeniyle tescil edilmemesi gerekmektedir.
Ancak, S..... Köyü 107 ve 110 nolu parsellerden yola terki gereken kısımlar üzerinde irtifak hakları bulunduğundan, bu irtifak haklarının isabet ettiği yolların tapu kütüğüne yine ‘yol’ vasfıyla tescil edilerek söz konusu irtifak haklarının aynen aktarılması gerekmektedir.....” (20 Mart 1989 tarih, 167 sayılı talimatı.). ... (hkocak)
142 – DOP'TAN OLUŞTURULAN YERİN İHDASI
SORU) 18'inci madde uygulaması sonucu vasfı Okul Arsası (okul yeri) olan yer Hazine adına tahsis edilebilir mi veya önce belediye adına ihdas edilip, sonra belediyece Hazineye tahsis etmesi mi gerekir? (serifyilmaz)
CEVAP) DOP'tan oluşturulan yer, aynı bölgede eşdeğer yer oluşturulmak suretiyle belediye tarafından ihdas edilip, Hazineye bırakabilir. Aynı eşdeğer yer Maliye Hazinesi tarafından, kamulaştırma yapılmak suretiyle, oluşturuluyorsa, o zaman yine encümen kararı ile bu yerin Maliye Hazinesi adına ihdası mümkündür. ... (hkocak)
143 – DOP KESİNTİDİR, KOP DEĞİL.(*)
SORU) Benim öğrenmek istediğim;
- a) KOP ve DOP kesintilerinin hangisinin önce yapılması gerekir?
- b) Belediye ve diğer kamu parsellerinden de vatandaşlara ait parseller için ne şekilde yapılıyorsa aynı mı uygulanmalıdır? (ömer41)
CEVAP.a) DOP bir kesintidir ama KOP bir kesinti değildir. KOP ile oluşturulan parseller de, diğer imar parselleri gibi bir parseldir. Dolayısıyla önce DOP kesilir. Sonra; (her ne kadar bir kesinti olmasa da) dağıtım kolaylığı açısından diğer imar parsellerine dağıtım yapılmadan KOP'a gidecek oranların belirlenmesinde yarar bulunmaktadır. KOP bir kesinti değildir ama uygulamada kesinti yapılır gibi işlem görür.
- b) Uygulamaya tabi bütün parsellerden KOP'a pay verilmesi gerekir. Kamu parseli, Hazine parseli fark etmez.
- c) KOP'tan oluşturulan parseller sonuçta çoğu zaman belediye mülkiyetine geçmektedir. Uygulama sahasında belediye taşınmazı varsa KOP parsellerini kendi taşınmazlarından oluşturmaya çalışmalıdır, diye düşünüyorum. ... (hkocak)
144 – DOP İLE KOP BİRBİRİNDEN BAĞIMSIZDIR (**)
SORU) 18'inci madde uygulama sahası içerisinde daha önce 15-16'ncı maddeye göre işlem gören ve terki %35 olan parsellerden yeni uygulamada DOP oranı %30 olduğu için herhangi bir kesinti yapmadım. Ancak söz konusu parsellerden KOP’a katılım olup olmayacağı konusunda yardımcı olursanız sevinirim. (msb)
CEVAP) KOP'un, DOP ile bir bağlantısı bulunmamaktadır. KOP bir kesinti değildir. KOP parselinde hisse verilmektedir. İlgilisi feragat etmedikçe ya da kamulaştırılmadıkça o parselde hissedar olunmaya devam edilir. Sonuç olarak; vermiş olduğunuz örnekte DOP kesmemiş olmanız doğru ama KOP parseline katılım olması gerekir. ... (hkocak)
145 – DOP’TAN KARŞILANAN “KARAKOL”UN DURUMU
SORU) “Karakol”u DOP'tan mı KOP'tan mı karşılanması gerekir.
DOP, uygulama sahasında oluşturulan; MEB’e bağlı ilk ve ortaöğretim kurumları, yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil saha, ibadet yeri, karakol, pazar yeri ve toplu taşıma yeri, …
DOP'tan karşılanan karakol yerleri sadece İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından kullanılan alanlar mıdır? Mevzuatta bununla ilgili açık ve kesin bir kurala rastlayamadım. (orhandal)
CEVAP) 18'inci maddede sadece karakol olarak geçmekte ayrıntıya da girilmemektedir. Başlığınıza bakılacak olursa; "jandarma karakolu da olur mu?" mu demek istiyorsunuz?
Yazdığım gibi karakol konusunda herhangi bir özel belirtim olmadığından; Tapu Kadastro İdaresi tarafından işlem yapılabilmesi için; uygulayıcı İdare tarafından o yerin "karakol" olduğunun belirtilmesi yeterlidir, diye düşünüyorum. ... (hkocak)
146 – UYGULAMA SAHASINDA DEVLET DEMİR YOLLARI
SORU) 18’inci madde uygulaması yapılan bir bölgede TCDD’ye ait güzergah DOP’'tan mı, yoksa KOP’tan mı karşılanmalıdır? (mbb119)
CEVAP) Devlet Demir Yollarının DOP'tan karşılanacağına dair Kanunda bir hüküm bulunmadığı gibi bu konuda bir yargı kararına da rastlamadım. KOP'tan da karşılanmaması gerekir.(*) Demiryolunun kamulaştırma yapmak suretiyle oluşturulması gerekir. ... (hkocak)
147–TRAFO YERİ DOP’TAN MI KOP’TAN MI KARŞILANIR?
SORU) Büyükşehir Belediyesine, onaylanmak üzere bazı ilçe belediyelerinden trafo yeri DOP’tan karşılanarak; bazı ilçe belediyelerinden de KOP’tan karşılanarak dosya gönderiliyor. Konu hakkında Danıştay kararı var mıdır? Sizce; trafo yerleri parselasyon işleminde 3194 sayılı Kanunun 18/3 üncü maddesinde belirtilen düzenleme ortaklık payından elde edilen umumi hizmetler gibi DOP’tan mı, yoksa KOP tan mı? (yusuf1281)
CEVAP) Bilindiği üzere İmar Kanununun 18’inci maddesinde 2019 yılı içerisinde 7181 sayılı Kanunla yapılan değişiklik gereğince artık KOP uygulaması kaldırılmış ve DOP’tan oluşturulacak tesislerin alanı genişletilmiştir.
18’inci maddenin önceki halinde ve son halinde "trafo yeri"nin DOP'tan karşılanacağına dair herhangi bir hüküm olmadığı gibi, bu yolda Danıştay kararı ile hiç karşılaşmadım. Tam tersine DOP'tan karşılanmayacağına dair kararlar mevcuttur.
O halde geriye, bir üst cevap yazımızda, demiryolları için belirttiğimiz üzere; trafo yerlerinin de kamulaştırma yapmak suretiyle oluşturulması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır. ... (hkocak)
148 – TRAFO YERİ İLE İLGİLİ YAPILACAK İŞLEM
SORU) Uygulama sahası içerisinde imar planında trafo yeri bulunmaktadır. Bu uygulamada trafo yeri olarak ayrılan yerdeki kadastro parseli TEDAŞ tarafından kamulaştırılmıştır ve tapu kütüğünde TEDAŞ adına “Trafo Binası Yeri” olarak kayıtlıdır. Bu durumda nasıl bir yol izlenmesi gerekmektedir? (emiroglu51)
CEVAP) Trafo yeri zaten TEDAŞ'ın yeri ise, uygulamada o parsel girdi, çıktı yapılır. BU parselden DOP kesilmez… Eğer trafo, TEDAŞ'ın parselinin bir kısmına rastlıyorsa, o kısım bütünden ayrılarak yine uygulamaya girdi-çıktı yapılır, parselin geri kalan kısmı, uygulamaya dahil diğer parsellerden farksız olarak uygulamaya dahil edilir. ... (hkocak)
149 – SOSYO-KÜLTÜREL TESİS ALANI DOP’TAN MI, KOP’TAN MI KARŞILANIR
SORU) İmar Planında Sosyo–Kültürel tesis alanı, DOP’tan mı, yoksa KOP’tan (Kamu Ortaklık Payından) mı karşılanır? (SPARTACUS)
CEVAP) Öncesinde sosyal ve kültürel tesis alanlarının DOP’tan mı, yoksa KOP’tan mı oluşturulacağı konusunda belirsizlik bulunmakta idi. 18’inci maddede8'inci Madde Uygulama Yönetmeliğinin 12'nci maddesi hükmü gereğince yorumla KOP’tan karşılanmalı değerlendirmesi yapılmakta idi.
2019 yılı içerisinde 18’inci maddede 7181 sayılı Kanunla değişiklik yapılmıştır. Bu değişiklik gereğince; sosyal ve kültürel tesis alanlarının artık DOP’tan karşılanacağı, kanun metninde net olarak yer almıştır. (hkocak)
150 – KOP OLARAK KESİLEN YERİN KAMULAŞTIRILMASI
SORU) 2002 tarihinde 18'inci madde uygulamasında %42 alınmış arazimizden. Yani %35 alınanın üzerindeki %7 civarındaki oran park, okul gibi yerle de hissedar yapılarak %42 ye çıkarılmıştır. 10 yıl geçmiş olması hakkımız aramamıza engel midir?
Belediye fazladan aldığı oran alanlara hissedar yaptığı yerleri de kamulaştırma için planımız yok diyor. Biz, pazar yerindeki hissemizden vaz mı geçelim ya da maddi yönden mağduriyetimizi giderebilmemiz için nasıl bir yol izleyebiliriz. …(ness)
CEVAP) Bahsettiğiniz uygulamanın yapıldığı tarihte DOP oranı %35 idi. Belediye bu oranı kestikten sonra, (mülga) 18'inci madde Uygulama Yönetmeliğinin 12'nci maddesinde yer alan kamu tesislerini de yine bahsettiğiniz gibi uygulamaya giren parselleri hisselendirmek suretiyle oluşturmuş. Bu şekilde hisselendirilerek oluşturulan parsellerdeki hissenizi, tapuya gidip ferağ vermedikçe ya da idare kamulaştırmadıkça sizin üzerinizde görünmeye devam eder.
Bugün kamulaştırma yapmak istediği parsel için ise siz bedelde anlaşabilirseniz anlaşma yoluyla, anlaşamazsanız, idare dava açarak mahkemece belirlenecek bedel üzerinden işlemi tamamlar. Siz pazar yerindeki hissemizden vaz mı geçelim diyorsunuz. Vazgeçmek doğru bir ifade değil, ya uzlaşırsınız ya da idare mahkeme yoluyla işlemi sonuçlandırır. Ortaklığın giderilmesi davası için yapmış olduğunuz masraflar, kendi inisiyatifiniz ile olan bir masraf olması nedeniyle geri alamayacağınız kanaatini taşıyoruz.
Uygulamaya karşı dava açmanıza gelince; parselasyon sonrası yapılan ilân Danıştay tarafından resmen tebliğ hükmünde sayılmamıştır. O nedenle de davayı her zaman açabilirsiniz ancak, dava açtığınızda, uygulamadaki durumu öğrendiğiniz andan itibaren 60 günlük süre içerisinde açmış olmanız gerekir. Siz o konu ile ilgili olarak daha önce yaptığınız işlemlerden bahsettiğinize göre, uygulamayı öğrendiğinizin üzerinden 60 günlük sürenin geçmemiş olduğunu belgelemeniz pek mümkün görünmüyor.
Ancak Pazar yerine hisselendirildiğiniz fakat zamanında kamulaştırma işlemi yapılmadığı için zararınız olduğunuzu iddia ediyorsanız idare mahkemesinde tam yargı davası (yani tazminat davası) açmanız mümkündür. ... (hkocak)
* * *
(*) Bilindiği üzere öncesinde; İmar Kanununun 18’inci maddesi gereğince DOP kesilmekte; 18’inci madde Uygulama Yönetmeliği gereğince de KOP ayrılmakta idi. 18’inci maddede 2019 yılı içerisinde 7181 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik gereği artık KOP ayrılmasına son verilmiş ve KOP ile oluşturulan kamu tesisleri de DOP kapsamına alınmıştır.
Ancak öncesinde KOP ile oluşturulan tesislerin bulunması nedeniyle; önceki uygulamalar ile ilgili bilgi sahibi olmak ve devamındaki akıbeti konusunda da çözüm üretmek bakımından KOP ile ilgili sorulara da yer verilmiştir.
(**) İmar Kanununun 18’inci maddede 2019 yılı içerisinde 7181 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik gereği artık KOP ayrılmasına son verilmiştir. Ayrıntı için bkz.147 nolu başlık (sa.459).
(*) İmar Kanununun 18’inci maddede 2019 yılı içerisinde 7181 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik gereği artık KOP ayrılmasına son verilmiştir.
* * *
(*) Bu sayfada yer alan sorular ve cevaplar; www.tapu-kadastro.net isimli bu Site ve halen kapanmış olan www.tasinmazmulkiyeti.org.tr isimli Sitenin FORUM bölümüne gelen (3194 sayılı İmar Kanununun 18'inci maddesi gereğince, yapılacak parselasyonla ilgili) sorular ve cevaplara yer verilmiştir... Soru soran ve cevap verenin kullanıcı adı yazılmıştır… (hkocak) kullanıcı adı; Av.Hüseyin KOÇAK’a aittir... Sorular ve cevaplar; Eylül-2024 tarihi itibarıyla güncellenmiştir.
* * *